SAZVUČJE BOJA I VETROVA U SLIKAMA LIKE
(O pejzažima Ljubice Njegovan Vučinić)
Gordana Jež Lazić
Ljubica Njegovan Vučinić u svet slikarstva zakoračila je pre više od tri decenije, 1987.g, da bi se samo tri godine kasnije predstavila prvom samostalnom izložbom, u Zagrebu 1990, potom i drugom 1991.g. Nošena stihijom rata, svoj životni i umetnički put nastavlja u Beogradu, gde se prvi put predstavlja 1997.g. u Biblioteci grada Beograda, izložbom „Plitvice u srcu, srce u Krajini“, po kojoj je snimljen i dokumentarni film.
Do danas broji devet samostalnih i preko osamdeset kolektivnih izložbi. Slike joj se nalaze diljem sveta, u Kanadi, Francuskoj, Nemačkoj, Austriji... Jedna slika Ljubice Njegovan Vučinić nalazi se u Ambasadi Japana u Beogradu, jedna u našoj ambasadi u Zagrebu, jedna u Mitropoliji zagrebačko-ljubljanskoj. A ono što je zajedničko svim njenim slikama jesu žive boje zavičaja.
Rođena u Krbavici (Korenica), samo 17 km udaljenoj od Plitvičkih jezera, ova čudesna pejzažistkinja duboko je ukorenila svoje motive u lički kamen, vetrove i snegove s Plješevice, stare kuće, drvo, šumu, jezero, cveće. Ali ne i u čoveka. Njeni pejzaži otvaraju deo po deo prirode duboko u atmosferi određenog doba godine, i to dnevnoj, kada kolorit dolazi do punog izražaja.
Upravo punoća boje i oblika daje ovim pejzažima blagu renesansnu notu. Možda čarolija ovih pejzaža i jeste u nekoj vrsti preporoda. Za razliku od renesansne, njena linija je ekspresionistički nervozna, ali i meka, i obla, stopljena sa nanosima boje kao sa nanosima snegova s Plješevice. Kao da izranja iz guste magle sećanja, ali ne zamućeno, nego svom paletom boja jasno, čvrsto i postojano, kao lički kamen s kojeg je slikarka potekla. Bedem nezaborava.
Novi vidici geologije Like sa prostorne i vremenske distance čoveka koji iznova rađa sopstveni koren u slici, kao preporod sopstva i velelepnu zadužbinu potomstvu i rodu. Ali bez preterivanja, bojom romantičarski raskošno, motivima plastično, realistično, živo, opipljivo. Iz pitoreskne idile prirode izbija harmonija, sazvučje boja i vetrova.
Nemoguće je oteti se utisku sveprisutnosti neba u treperavoj svetlosti i prelivanju boja u ovim pejzažima, što podseća na reči jednog od najistaknutijih impresionista Pjera Ogista Renoara: „Sneg nije samo beo, nego i plav zbog odraza neba, trava nije samo zelena, nego i žuta, zbog sunca, plava zbog neba i tako u beskraj“. Te neponovljive trenutke slikarka postiže i blagim kontrastima blještavo svetlih i tamnijih komplementarnih boja.
Njeni snegovi zaista jesu gotovo plavi i na horizontu se prelivaju u nebeski svod, ako ima melanholije u njenim pejzažima, onda je ona u tom oticanju u beskraj vaseljene. Potpuna izostavljenost čoveka u bilo kojem segmentu slike nadomeštena je čestom simbolikom drveta, koje – često usamljeno – asocira ne samo na tragičnu usamljenost uzvišenih duhova, usud umetnika, nego i na porodično stablo, genezu koja svoje utemeljenje ima upravo tamo, u ličkom kamenu.
Ta saživljenost sa prirodom predstavlja i njenu slikarsku odu izgubljenom zavičaju, kojom pokušava da sklopi mozaik nenadoknadivog gubitka uspomena za generacije potomaka, svojih i svoga naroda. Pejzaži Ljubice Njegovan Vučinić su svojevrsne projekcije sećanja, obezljuđeni, sa malim, skromnim kućama praznih prozora – uvek su to dve male crne rupe iza kojih se sluti davno ugaslo ognjište – nose čitav splet prigušenih osećanja prognanog čoveka.
Otud u kompoziciji njenih pejzaža jedinu dinamičnu notu nose vetrovi, vidljivi u pokretima krošanja, ili je to nebesni dosluh umetnika sa svojim korenom, dijalog vođen nekim nemuštim jezikom vetrova. S druge strane, motiv jezera dominira plavetnilom, tu je kompozicija potpuno podređena boji, uhvaćenom trenutku stapanja svetlosti ne samo po površini, nego i duboko sa slojevima vode.
Moglo bi se reći da se u pejzažima Ljubice Njegovan Vučinić ekspresivni izraz razvio iz primesa romantičarskog i impresionističkog, ali nadasve ona je potpuno svoja, obdarena izuzetnim senzibilitetom za slikanje pejzaža, ali i izuzetnim darom da se uzdigne visoko iznad vremena u kojem je razvila svoj dar i na najlepši način izrazi svoj patriotizam. Slikajući prirodu iz koje je ponikla, Ljubica Njegovan Vučinić ostavlja svoj istorijski trag u vremenu, graciozno, dostojanstveno i odvažno.
Foto: privatna arhiva umetnice