O namaAutoriPoezijaProzaRecenzijeRazgovoriKultura sećanjaKolumnaBesede






















Izdvajamo

Aleksa Đukanović
Aleksandar Čotrić
Aleksandar Mijalković
Aleksandra Đorđević
Aleksandra Grozdanić
Aleksandra Nikolić Matić
Aleksandra Veljović Ćeklić
Aleksandra Vujisić
Anastasia H. Larvol
Anđelko Zablaćanski
Biljana Biljanovska
Biljana Stanisavljević
Bogdan Miščević
Bojana Radovanović
Boris Đorem
Boris Mišić
Branka Selaković
Branka Vlajić Ćakić
Branka Vujić
Branka Zeng
Dajana Petrović
Danijel Mirkov
Danijela Jokić
Danijela Milić
Danijela Odabašić
Danijela Trajković
Danilo Marić
Dejan Grujić
Dejan Krsman Nikolić
Desanka Ristić
Dina Murić
Divna Vuksanović
Đoka Filipović
Đorđo Vasić
Dragan Jovanović Danilov
Dragana Đorđević
Dragana Lisić
Dragana Živić Ilić
Dragica Ivanović
Dragica Janković
Draško Sikimić
Dušica Ivanović
Dušica Mrđenović
Duška Vrhovac
Gojko Božović
Goran Maksimović
Goran Skrobonja
Goran Vračar
Gordana Goca Stijačić
Gordana Jež Lazić
Gordana Pešaković
Gordana Petković Laković
Gordana Subotić
Gordana Vlajić
Igor Mijatović
Ilija Šaula
Irina Deretić
Iva Herc
Ivan Zlatković
Ivana Tanasijević
Jasmina Malešević
Jelena Ćirić
Jelena Knežević
Jelica Crnogorčević
Jovan Šekerović
Jovan Zafirović
Jovana Milovac Grbić
Jovanka Stojčinović - Nikolić
Juljana Mehmeti
Kaja Pančić Milenković
Katarina Branković Gajić
Katarina Sarić
Kosta Kosovac
Lara Dorin
Laura Barna
Ljiljana Klajić
Ljiljana Šarac
Ljubica Žikić
Ljubiša Vojinović
Maja Cvetković Sotirov
Maja Herman Sekulić
Maja Vučković
Marija Jeftimijević Mihajlović
Marija Šuković Vučković
Marija Viktorija Živanović
Marina Matić
Marina Miletić
Mario Badjuk
Marko D. Marković
Marko D. Kosijer
Marko Marinković
Marko S. Marković
Marta Markoska
Matija Bećković
Matija Mirković
Mićo Jelić Grnović
Milan S. Marković
Milan Pantić
Milan Ružić
Mile Ristović
Milena Stanojević
Mileva Lela Aleksić
Milica Jeftić
Milica Jeftimijević Lilić
Milica Opačić
Milica Vučković
Milijan Despotović
Miljurko Vukadinović
Milo Lompar
Miloš Marjanović
Milutin Srbljak
Miodrag Jakšić
Mira N. Matarić
Mira Rakanović
Mirjana Bulatović
Mirjana Štefanicki Antonić
Mirko Demić
Miroslav Aleksić
Mitra Gočanin
Momir Lazić
Nataša Milić
Nataša Sokolov
Nebojša Jevrić
Nebojša Krljar
Neda Gavrić
Negoslava Stanojević
Nenad Radaković
Nenad Šaponja
Nenad Simić-Tajka
Nevena Antić
Nikola Kobac
Nikola Rausavljević
Nikola Trifić
Nikola Vjetrović
Obren Ristić
Oliver Janković
Olivera Stankovska
Petar Milatović
Petra Rapaić
Petra Vujisić
Rade Šupić
Radislav Jović
Radmila Karać
Radovan Vlahović
Ramiz Hadžibegović
Ranko Pavlović
Ratka Bogdan Damnjanović
Ratomir Rale Damjanović
Ružica Kljajić
Sanda Ristić Stojanović
Sanja Lukić
Saša Knežević
Sava Guslov Marčeta
Senada Đešević
Simo Jelača
Slađana Milenković
Slavica Minić Catić
Snežana Teodoropulos
Sanja Trninić
Snježana Đoković
Sofija Ječina - Sofya Yechina
Sonja Padrov Tešanović
Sonja Škobić
Srđan Opačić
Stefan Lazarević
Stefan Simić
Strahinja Nebojša Crnić Trandafilović
Sunčica Radulović
Tatjana Pupovac
Tatjana Vrećo
Valentina Berić
Valentina Novković
Vanja Bulić
Velimir Savić
Verica Preda
Verica Tadić
Verica Žugić
Vesna Kapor
Vesna Pešić
Viktor Radun Teon
Vladimir Pištalo
Vladimir Radovanović
Vladimir Tabašević
Vladislav Radujković
Vuk Žikić
Zdravko Malbaša
Željana Radojičić Lukić
Željka Avrić
Željka Bašanović Marković
Željko Perović
Željko Sulaver
Zoran Bognar
Zoran Škiljević
Zoran Šolaja
Zorica Baburski
Zorka Čordašević
Proza


MOJ SVET 3

Simo Jelača
detalj slike: KRK Art dizajn



NEMAČKA – ZEMLjA RADNE NACIJE




Nemačka je zemlja jedinstvene kulture i istorije, ali i prirodne lepote i elegancije. Po brojnosti stanovništva prva je u Evropi, sa oko 82 miliona žitelja. Život u Nemačkoj je moderan i kosmopolitski. Nemačka je zemlja tradicionalnih festivala, klasične muzike i dobre kuhinje dopunjene vinima. Domovina je poznatih pesnika (Gete) i muzičara (Bah, Betoven) i ima preko 370 visokoškolskih institucija. Regioni su joj specifični, zavisno od prirodnog bogastva i privrednih dostignuća. Nemačku je moguće posmatrati po regionima: Centralni, bogat istorijski; Severni, kao Simensov region; Istočni, sa visoko-razvijenom kulturom; Zapadni, kao najbogatiji; i Južni, region magične prirode.
Švarcvald je region alpske lepote, gustih šuma, planinskih vodopada i malih sela. Bavarske šume su region lepih zamkova, istorijskih ruina, i lepih prirodnih predela. Čuvene su bavarske pivare i proizvodnja stakla i porcelana. Minhen je čuven po ''Oktobar festu''. Rajnska dolina je deo netaknute prirode, istorijski čuven kraj koji po mnogo čemu predstavlja Nemačku. Prirodne lepote oko Dunava, Rajne i Elbe raj su za oči. Katedrale, manastiri, gradske kuće, zamkovi i utvrđenja ovde privlače brojne svetske turiste. I Severno more je turistički kraj, sa brojnim parkovima i banjama, a brdoviti predeli pogoduju za plantažne vinograde i proizvodnju vina.
Berlin i Frankfurt su gradovi brzog razvoja, dok je Hajdelberg živopisan grad šarma i tišine, i najstariji univerzitetski centar. Uske uličice popločane kamenom prijatne su za šetnje. Berlin je najveći grad i nemačka prestonica, grad otrežnjavajuće istorije. Minhen, pored piva, je grad muzeja, arhitekture i pejzaža. Hamburg, drugi po veličini, najveća nemačka pomorska luka, zovu ga ''Severnom venecijom'' zbog brojnih kanala i smatraju Kapijom sveta. Kao lučki grad ima na stotine klubova za noćne provode. Keln spada među starije gradove, star preko 2000 godina, poznat je po bogatoj arhitekturi, sa oko tridesetak muzeja i stotinak galerija. Ima čak i muzej čokolade. Štutgart obiluje zelenim prostranstvima, galerijama i pozorištima. Ima i Mercedesov muzej automobila, a mercedesove fabrike su u susednom gradu Zindelfingenu. Diseldorf je grad visoke mode, prava meka svetskih stvaralaca i kupaca, sa preko 800 izložbenih prostorija i brojnih butika. U Diseldorfu je najčuvenija ulica mode Kensigsale, gde su i brojne galerije. U Diseldorfu je lepo sedeti uz pivo, posmatrati Rajnu i uživati. U Diseldorfu je, međutim, autor doživeo neprijatnost koje se nerado seća, dan nakon izgradnje Berlinskog zida, 13 avgusta 1961. godine, ali smatra da tom događaju nije ovde i ovom prilikom mesto.
Autor je prvi put boravio u Diseldorfu, na ferijalnoj praksi, 1961. godine. U Nemačku je ušao tri dana nakon što je u Berlinu osvanuo Berlinski zid, što je Nemce jako uznemirilo. U Zindelfingenu je posetio Mercedes, fabriku automobila. Kasnije je Nemačku posetio u više navrarta, službeno.

AUSTRIJA


Austrija je lepa, atraktivna zemlja, posebno po Alpima sa mnoštvom smučarskih terena i izletničkih destinacija. Glavne desinacije Austrije su Beč (Wien) i Salzburg. U Beču su najatraktivniji dvorac Šenbrun, Hafburg Palas, Bečka Opera, Španska škola za jahanje Lipicanera i mnoštvo muzeja, te zgrada Ujedinjenih Nacija za industrijski razvoj UNIDO, koga još zovu UNO City. Salzburg, rodno mesto Volfganga Mocarta, u potpunosti je podređeno njemu kroz muzeje: ''Mocartovo rodno mesto''; ''Mocartova Rezidencija'' i ''Mocartov Skver''. U Salcburgu se svake godine održavaju muzički koncert posvećeni Mocartu: ''Mocartova nedelja'' (Jan-Feb) i ''Mocartov Festival'' (Jun-Avg).



Šenbrun, dvorac austrijske monarhije, sagrađen je u šesnaestom veku, ima 118 prostorija ukrašenih slikama čuvenih svetskih majstora i sa prekrasnim baštama okolo dvorca, kao i fontanom u veštačkom jezeru. Šenbrun posećuju turisti iz celoga sveta tokom svih meseci u godini. U njemu se otuda mogu čuti svi svetski jezici i videti najraznovrsnije nošnje različitih nacionalnosti. Sa brežuljka ispred dvorca pruža se veličanstven pogled na prelepi grad Beč, iza koga je plavi Dunav, koji kroz Austriju protiče dužinom 350 kilometara. Na suprotnoj strani od Dunava, su brežuljkasti tereni oko Beča, na kojima su veoma negovani vinogradi i vićnjaci, gde se proizvode dobra vina.
Hafburg Palas je vekovno sedište austrijske monarhije, a sada Predsednika države, sa 2600 soba, u kome se ističu arhitektonski stilovi: Gotski, Renesansni, Barok, Rokoko, i stil Klasicizma. Prostire se na površino od 59 jutara, sa prekrasnim baštama prepunih cveća. U Beču je i poznat Centralni park sa spomenikom Mocarta sa violinom. U Beču se sa velikih udaljenosti vidi Prater, oko koga se uvek okuplja masa turista. Grad takođe obiluje mnoštvom lepo uređenih radnji za sve vrste roba, podređenih prvenstveno turistima, a i domaćem življu. Beč je poznat celom svetu po svom Novogodišnjem koncertu, koji se svakog prvog januara emituje kao repriza iz koncertne dvorane, ukrašene najlepšim cvećem, koje aranžiraju poznati svetski majstori hortikulture. A bečka istorija neprijatan je period za Srbiju, koju su neosnovano optužili kao uzročnika Prvog svetskog rata i time joj naneli teške posledice. Autor je u Beču boravio više puta, najviše tokom rada za UNIDO. Prvi put prilikom odlaska u Poljsku, a kasnije više puta dok je radio za UNIDO. Jedne prilike bio je član jugoslovenske delegacije za EFTA zemlje, na skupu u Beču, kada je Milorad Unković bio šef delegacije.

POLjSKA – ZEMLjA GOSTOPRIMSTVA


Poljska je zemlja koja ni približno ne obiluje prirodnim lepotama kakve se mogu videti u Srbiji, Bosni, Crnoj Gori, Hrvatskoj, Sloveniji, jednom rečju u Jugoslaviji, ali se u Poljskoj na svakom koraku privatno nailazi na gostoprimstvo kakvo se retko gde može doživeti. Poljaci su svet koji je dosta stradao kroz istoriju, kao i drugi slovenski narodi, pa su valjda otuda poprimile te visoke ljudske navike, ukazivanja dobrodošlice svakom dobronamerniku. Fabrika čokolade Goplana u Poznanju, sa tada 1600 zaposlenih, bila je domaćin autoru, koji je Poljsku doživeo kao ni jednu drugu zemlju sveta, gostoljubivu, punu mladosti sa izraženim poletom i zemlju iskrene ljubavi. Kada su saznali ko im je gost, osamdeset ih je tada sa njim zajedno dalo krv za Skoplje, nastradalo od zemljotresa. A ima li išta veće i čestitije nego dati sopstvenu krv prijateljima, verovatno ne.
U studentskom centru Vinogradi radile su i bile domaćin Halina, Adelina, Roma, Domicela i Jana, ostale su nezaboravne. Vodile su nas u operu da gledamo Halku od Monjuškog. Sa njima smo obišli lokalne parkove, jezera i šume, sa njima smo uživali. Vodili su nas na ekskurziju, kojom prilikom smo posetili Krakov, grad manastira i muzeja, Varšavu, glavni grad sa svim njenim lepotama i znamenitostima, a zatim boravili u napuštenom rudniku koji je preuređen u sportske podzemne dvorane. Pre odlaska u Varšavu proveli smo jedan dan u Krakovu, gde smo posetili mnogobrojne znamenitosti tog starinskog grada. Na sevru smo obišli brodogradilište u Gdanjsku, a potom obišli Gdinju i uživali u lepotama Sopota. Sopot je gradić izuzetno lep, prijatan, a bio je osunčan i topao. Kupali smo se u Baltičkom moru, što je za Šveđane jug, mada je nama južnjacima voda ipak bila prohladna.
U Varšavi smo doživeli prijatan susret dva brata blizanca, koje je rat rastavio dok su bili bebe. Jedan je odrastao u Poljskoj i osećao se Poljakom, a drugi u Istočnoj Nemačkoj i osećao se Nemcem. Ni jedan od njih nije znao jezik brata blizanca, a ličili su jedan na drugoga kao jaje jajetu. Kada su se oni prvi put u životu sreli i zagrlili mi svi smo plakali.
Autor je Poljsku posetio prvi put 1963. godine, kada je proveo dva meseca radeći u fabrici čokolade ''Goplana'' u Poznanju. Drugi put je boraviou u Varšavi, kao član jugoslovenske delegacije Instituta prehrambene industrije.



GRČKA – ZEMLjA BOGOVA I DEMOKRATIJE




Grčka, zemlja bogova Zevsa, Posejdona, Apolona, boginja Here, Demetre, Afrodite, Atene i drugih, na obalama Jonskog, Egejskog, Kritskog i Sredozemnog mora, a Atina, grad bogastva sa Partenonom gotovo u centru grada i Solun, šoping meka, raširenih ruku sačekuju brojne turiste svakoga leta. Brojna su ostrva u Egejskom moru, ima ih kažu 3000, među kojima su Mikonos, Skiatos, Krf, Rodos, Kefalonija, Patros, Tasos, fenomenalni Santorini i mnoga druga.
Grčka je postojbina demokratije, zemlja sunca i mora, legendi, maslina i muzike. Prirodne lepote je krase gde god da se krene. A njena istorijska kulturna prošlost od neprocenjive je vrednosti za sve civilizacije sveta. Turizam joj je glavna privredna grana, od koje živi najveći broj Grka.
Peščane plaže poluostrva Halkidiki, sa tirkizno-plavom bojom mora i zelenim okolnim šumama pravi su raj za posetioce. Tasos se smatra zelenim ostrvom neverovatne prirodne lepote i sedištem dobrih ljudi. Za Kefaloniju kažu da je raj za avanturiste, gde ima dobrog vina. Krf je kraljevsko ostrvo sa predivnim plažama, a malo ostrvo Vido čuva Plavu grobnicu srpskih ratnika. Santorini je ostrvo bogom dano za zaljubljene, sa najatraktivnijim pejsažima i najlepšim zalaskom sunca. Bele kuće sa plavim prozorima i crkvenim krovovima Santorinija nestvarni su kontrast prirodne lepote i inspiracija mnogim umetnicima. I plaže Santorinija su duge i peskovite, a crkveni vrhovi vidljivi su sa velikih udaljenosti. Mnogi mladenci dolaze da se ovde venčaju, pred grčkim bogovima, kako bi im Santorini ostao u doživotnim sećanjima.
Mikonos je dragulj Egejskog mora, a Rodos ostrvo sunca. Atalija biser Mediterana, a ostrvo Los, ostrvo koje noću ne spava.
Nedaleko od Soluna je Zejtinluk, srpsko groblje iz Drugog svetskog rata sa 8000 grobova. Severo-istočno od Soluna je Atos – Sveta Gora, centar pravoslavnog sveta, sedište 20 manastira, što čini autonomnu državu pod grčkim suverenitetom. Nalazi se na poluostrvu Halkidiki.Na Atosu živi oko 2000 monaha. Stenovite obale Atosa oduvek su predstavljale opasnost za plovidbu, pa je Persijski car Kserks I naredio da se prokopa kanal preko prevlake i omogući prolaz svojoj floti 482. godine n.e. Osvajači Egipta, Palestine i Sirije u VII veku od strane Arapa – muslimana, prinudili su tamošnje sveštenike i monahe da napuste svoje zemlje i mnigi od njih su se sklonili na Atos, u skladu sa odlukom VI Vaseljenskog sabora i Vizantije. A od pada Vizantije 1453. godine nastupio je period turske vladavine, ali je Sveta Gora uspešno očuvala slobodu pravoslavne vere. Na Atosu je i srpski manastir Hilandar, koga podigoše Župan Stefan Nemanja i njegov sin Rastko (Sveti Sava) 1198. godine.
Autor je boravio u Grčkoj davne 1964. godine, i na povratku brodom čak ostao dužan jugoslovenskim brodarima 13 dinara, koji su ga još častili besplatnim putovanjem od Bara do Dubrovnika.

ČEŠKA REPUBLIKA


Češku Republiku upoznali smo bolje dok je bila u zajedništvu sa Slovačkom, kao Čehoslovačka. Njene znamenitosti pretežno su locirane u Pragu, glavnom gradu, a grad Prag smatra se jednim od najstarijih gradova Evrope i njegove lepote uglavnom se pripisuju ondašnjim starinama. Njegov Stari grad lociran je neposredno uz obale Vltave, a građen je pretežno u gotskom stilu još iz XIII veka.
Mnogo je znamenitih građevina u Pragu, a to su: Karlov most, Hradčani, Trg Republike, Gradska većnica, Smetanin koncertni hol, Karolinum, Stari gradski trg, Kuća ''Kamenog zvona'', Dvoržakov koncertni hol, Dom Franka Kafke, kao i više manastira, pozorišta, muzeja i palata. Grad Prag, kao i čitavu Češku Republiku karakteriše njihovo na daleko poznato ''Češko pivo'', koje se toči svuda uz pesmu i veselje.
Karlov most, na Vltavi, sagrađen je još 1357. godine, u gotskom stilu, na kome se nalazi 30 statua svetaca. Most je dug 515, a širok 10 metara. Na jednom njegovom kraju je Kula Starog grada, a na drugom Kula Malog grada. Na Karlovom mostu autor je doživeo težak saobraćani udes 1965. godine. Hradčani su sagrađeni na najstarijem delu grada. Tu je i crkva Loreto u baroknom stilu, u kojoj se čuva nacionalno blago, odeća vežena sa 6222 dijamanta. Crkva je posvećena Čudotvornoj devici Mariji. U blizini je i Predsednička palata, ispred koje se vidi ceo grad kao na dlanu. A u Zlatnoj ulici, nedaleko odatle je i Kafkina kuća, koja je danas stecište turističkih znatiželjnika. Trg REpublike, na južnom delu Starog grada, rađen tokom XIV veka, okupljali su se trgovci iz udaljenih krajeva. Gradska većnica sagrađena je 1906-1911. godine, jedna je od najlepših riznica nove umetnosti. Veoma lepo je dekorisana spolja i iznura, sa naznakom ''U Čast Praga'', a povodom stvaranja Čehoslovačke Republike 1918. godine. Tu je i Smetanin hol. U Karolunumu, prvobitnoj zgradi Karlovog univerziteta, iz 1348. godine u kojoj se danas dodeljuju diplome svršenim studentima univerziteta. Stari gradski trg simbol je Starog Praga, iz XII veka, sa baroknom crkvom Sv. Nikole, Kinskom palatom, Nacionalnom galerijom i spomenikom Janu Husu. Stara gradska većnica sa astronomskom kulom u gotskom stilu i baroknim enterijerom, iz X veka, u svojoj crkvi čuva grob proslavljenog danskog astronoma Tiha Brahea, koji je tu radio kao astronom. Kuća ''Kamenog zvona'' sagrađena je kao galerija slika, a 1945-1946. godine služila je kao zgrada Narodne skupštine. Ovde se nalazi Dvoržakov koncertni hol u kome se svake godine održava Praški prolećni muzički festival. Astronomski sat, sa 12 patuljaka, na kuli crkve, nedaleko od Karlovog mosta, otkucava veoma tačno vreme, kojom prilikom se na njegovom prozoru pojavljuje po jedan svetac. To je atrakcija pred kojom zastaje svaki turist. Sat je izrađen u XV veku. Nedaleko odatle je i čuvena pivnica ''Kod vojnika Švejka''. Manastir Sv. Đorđa nalazi se u okviru Praškog zamka i irađen je još 973. godine, a katedrala Sv. Vida započeta je 1364. godine i završena 1873-1929. godine. U manastiru Sv. Ane, iz 1234. godine nalazi se galerija slika i skulptura iz XIX veka. Tu su još atraktivni Kraljevski vrt i Kraljevski letnjikovac. U Starom gradu još postoje neke ulice koje nose nazive zlatnog cveta, zlatne zvezde i slično, umesto brojev, iz perioda vladavine Marije Terezije.
U Novom gradu (Novo Mesto), glavnom komercijalnom centru Praga su Venceslavov trg, Narodno pozorište i Narodni muzej, te Višehrad, Gradska većnica, Industrijska palata, Praške Rotonde i Brevnovski manastir.
Još neka mesta Češke Republike svakako zaslužuju da se navedu zbog njihovog značaja i prirodnih lepota, u prvom redu Karlove Vari, te industrijski značajan grad Pardubice, što ostaje za neku drugu priliku. Značajno izletničko područje je Zohova Hata, planinsko-turistička oblast Češke Republike.
Autor je u Čehoslovačku putovao kao turista i u Pragu, baš na Karlovom mostu, doživeo težak saobraćajni udes, koji je teško preživeo. Kasnije je službeno boravio u Čehoslovačkoj više puta, kao projektant za mlinove, koji su uvoženi u Jugoslaviju. Tom prilikom boravili smo u Brnu, a posebno kao turista proveo je dva dana na planini Zohova Hata, sada Slovačka.



LONDON I ČORLIVUD - ENGLESKA


London, glavni grad Engleske, sa Moskvom spada u najveće gradove Evrope. Počeli su ga graditi Rimljani oko pedesetih godina nove ere, leži na reci Temzi, u ravničarskom terenu. Ima blagu klimu, prosečne temperature 9-10°S i godišnjih padavina oko 600 mm. Doživeo je veliki požar 1666. godine i teško stradao od bombardovanja u Drugom svetskom ratu. Delovi grada Londona su: Centralni (Siti), Uže područje (County of London) i Šire područje (Great London). U sklopu Londona ima 33 opštine. London ima oko 10 miliona stanovnika.
London je atraktivan za mnoge posetioce iz celog sveta, po mnogim kulturno-istorijskim spomenicima, muzejima i galerijama, kao i parkovima. Među znamenitostima su: Bakingem Palas, London Tauer, Parlament, Katedrala St. Pol, Vestminster Ebi, Britiš mjuziem, Nacionalna i Teit galerije. Svakako vredni posete su još Kovent Garden, nekadašnja pijaca cveća, voća i povrća, a sada mesto čuvenih pabova, kafea, restorana, butika i uličnih akrobata i muzičara. Tu je i čuvena Kraljevska opera. Sledi Soho, nekadašnja četvrt proizvođača violina, ali i huligana, gangstera i prostitucije, a danas je to živahan kraj čuven po noćnom životu, barovima i restoranima. Lociran je neposredno uz Pikadili Sirkl. U Sohou je sada i Kineska četvrt. Uz Parlament je Big Ben, čuven po satu iz 1840. godine i zvonima teškim 13 tona. Bakingem Palas je sedište krljice, od vremena kraljice Viktorije. Smene straže u Londonu svakodnevno privlače mnogobrojne turiste. Trafalgar Skver je mesto poznato po okupljanjima protestanata i povodom proslava. Na Trafalgar Skveru je spomenik Horaciu Nelsonu, visok 56 m. London je takođe važno stecište međunarodnih poslovnih događanja i sedište Komonvelta.
Pored Londona, u Engleskoj su čuveni gradovi Kembridž i Oksford, po svojim univerzitetima, a važno je pomenuti i Bristol, Kornvol, Stounhedž i Grinvič. Grinvič se nalazi u istočnom delu Londona, kao kraljevski palas od 15-og veka. U Grinviču se nalazi astronomska opservatorija, u čijem je centru uzeta tačka kao nulta za merenje geografske dužine, vremena i astronomskih posmatranja. Taj Primarni Meridijan ustanovljen je 1884. godine, a tačka i centru označenog kruga nalazi se na geografskoj širini 51° 28' 38'' N. Taj Primarni Meridijan uzet je, takođe, i kao referensna tačka za merenje vremena u celom svetu.
Engleski univerziteti Kembridž, Oksford i Imperijal koledž u Londonu spadaju među najjače svetske univerziteta. Kembridž ima 31 fakultet, a Oksford čak 39. Fakulteti Triniti i St. Džon imaju svoje naučne parkove. Oksford je najstariji univerzitet, postoji od 1096. godine. Imperial koledž spada među tri najjača univerziteta u Engleskoj i među pet u svetu.
Autor je prilokom jedne posete muzeju Madam Tiso napravio trik. Seo je na klupu i držao rašinene novine. Prolaznici su ga zagledali, misleći da li je uvošten ili živ. Kada su dve žene zastale i jedna ga dodirnula on se samo pomerio, a ona je vrisnula.
Čorlivud(Chorleywood) je mali gradić, na severu od Londona, na nekih četrdesetak, pedesetak kilometara, vezan sa Londonom podzemnom železnicom. U Čorlivudu postoji u svetu čuveni institut za naučna istraživanja u domenu hemije i tehnologije žita (Flour Milling and Baking Research Association), u kome je autor obavio svoje postdiplomske studije. Institut je lociran u šumi, a okolo zgrade su aranžirane aleje raznobojnog cveća, pa se na cveću čuje zujanje pčela, a u šumi neprestani cvrkut ptica. Mesto je idealno za strpljiv rad u miru, kakav zahtevaju visokonaučna istraživanja. Malo dalje su sportski tereni, gde se obično izlazi u pauzama radi opuštanja i rekreacije. Čini se da i okolno stanovništvo živi u idealnom mestašcu, kakvo se samo poželeti može.
Autor je boravio u Čorlivudu školsku godinu 1966/67, na postdiplomskim studijama. Dosta vremena proveo je u Londonu i dobro ga upoznao. Posetio je takođe Oksford i Kembrdž, čuvene univerzitetske centre, i Blenem palas, rodno mesto Čerčilovo.

PARIZ – GRAD SVETLOSTI


Pariz, glavni grad Francuske, na reci Seni, koja ga deli na severni i južni deo, politički je, ekonomski i kulturni centar. Spada u jedan od najznačajnijih gradova sveta u kome su sedišta međunarodnih organizacija UNESCO i OECD i Pariski klub. Sa svetom je povezan preko dva aerodroma i šest železničkih stanica. Pariz ima mnoge znamenitosti, po kojima je veoma značajan turistički centar i godišnje ga poseti 30 miliona turista, po čemu je prvi u svetu . U svetu je poznat kao Grad svetlosti. Njegova istorija duga je dva milenijuma. Prostire se na oko 112 km² i sa okolnom urbanom zonom broji 12 miliona stanovnika.



Pariz je važan privredni centar Francuske, u kome se ostvaruje četvrtina nacionalne proizvodnje. Pariz je centar visoke mode, mašinogradnje, hemijske proizvodnje i proizvodnje električnih aparata. U Parizu su i sve francuske banke, pa je otuda važan trgovinski centar. Ima takođe razvijenu poljoprivredu i industriju hrane. Turizam mu je ipak glavna grana, a Ajfelova kula već više decenija dominira kao najatraktivnija destinacija sveta. Životni standard u Parizu spada u najviše u Evropi. Klima je umerena, sa srednjom godišnjom temperaturom oko 11°S i padavinama 650 mm.
Pariz ima veliki broj vrednih građevina, crkava, lepih ulica, parkova, muzeja, umetičkih galerija, pozorišta i restorana. U Parizu se svakodnevno održavaju mnogobrojni koncerti, izložbe, festivali, modne revije i drugo.
Katedrala Notr Dam izgrađena je 1163-1235. godine, a bazilika na Monmartru 1914. godine. Najznačajniji muzej je Luvr, u kome se prezentuje savremena nacionalna umetnost. Tu su još Rodenov i Pikasov muzej i mnogi drugi. Nacionalna biblioteka se nalazi u zgradama Rišelje i Fransoa Miteran. Procene su da biblioteka sadrži oko 30 miliona knjiga. U Parizu ima još 55 javnih biblioteka. Jelisejska polja su najznačajnija pariska avenija sa luksuznim radnjama, pozorištima i Nacionalnom operom. Mulen Ruž je čuveni klub i kabare, sagrađen 1889. godine, na Monmartru, čuvenom boemskom i slikarskom delu grada. Dvorac Versaj kraljevska je rezidencija od Luja XIV. Spada u najlepše dvorce Evrope, u kome je živelo oko 6000 osoba. Ukrašavaju ga mnoge fontane i predivno zelenilo. Posle Francuske revolucije, od 1789. godine prestao je služiti kao kraljevska rezidencija. Trijumfalna kapija je slavoluk posvećen ratnim veteranima, na trgu Šarla de Gola, koji je poznat i kao Trg Etoal. Građena je posle bitke kod Austerica 1806. godine i gradnja joj je trajala do 1830. godine. Visoka je 51 m, a široka 45 m. Palata Invalida iz XVII veka služila je za smeštaj ratnih invalida, a danas je muzej i grobnica istorijskih ličnosti, među kojima i Napoleona. Ajfelov toranj izgrađen je na Marsovom polju 1889. godine, kao eksponat Svetske izložbe, povodom stogodišnjice Francuske revolucije. Sagrađena je za godinu dana, visoka je 300 m, a sa TV antenom 324 m i u nju je ugrađeno 7300 tona čelika. Trg Konkord je trg na kome se za vreme Francuske revolucije nalazila giljotina. Danas je tu egipatski obelisk iz Luksora. Latinska četvrt je središte univerzitetske inteligencije. U Parizu je svetski čuven univerzitet Sorbona.
Autor je 1967. godine proveo četiri dana u razgledanju znamenitosti Pariza. Došao je da ga zavoli, provezao se brodom ispod 38 mostova Sene, ušao u Notr Dam da čuje njenu tišinu, proveo dan na Monmartru i svratio u Mulen Ruž, prošetao ispod Trijumfalne kapije i Jelisejskim poljima, šest sati boravio u Luvru, popeo se na vrh Ajfelovog tornja i sa njega video ceo Pariz, grad svetlosti, koji mu se dopao i iz kojega je otputovao podmlađen.

Nastaviće se...







PODELITE OVAJ TEKST NA:






2024 © Književna radionica "Kordun"