detalj slike: KRK Art dizajn, Lima, Peru

MOJ SVET - 6

KORDILjERI IZ PTIČIJE PESPEKTIVE

Kordiljeri su planinski masiv, najduži na svetu, koji se proteže duž Južno-američkog kontinenta, prolazi kroz sedam država: Venecuelu, Kolumbiju, Ekvador, Peru, Boliviju, Čile i Argentinu. Dugačak je oko 7000 km, a širok 200 do 700 km. Najviši planinski vrh mu je Čimborazo, Akonkagva, visok 6961 m u Ekvadoru. Planine Kordiljeri podsećaju na kičmu Južne Amerike.

Autor je Kordiljere preleto na putu od Kjurosao do Lime. Na tom putu nadleteo je sliv reke Orinoko, a zatim jezero Marakaibo u Venecueli, pa planinske masive Kolumbije i sleteo na međunarodni aerodrom u Ekvadoru. Taj aerodrom, iako je u kotlini, na nadmorskoj je visini 2830 m i između okolnih planina izgleda kao da je ptičije gnezdo. A tokom preletanja preko Ekvatora, stjuardese vam predaju nalepnicu na kojoj piše: ''Preleteo sam Ekvator sa KLM''. To mu dođe za uspomenu i duga sećanja.

LIMA – PERU

ukupno stanovništvo je bilo 14,5 miliona, a u Limi 4,5 miliona, što znači da se za 40 godina udvostručilo. Lima je grad lociran uz obalu Pacifika, u centralnom delu zemlje, u pustinjskom delu između Pacifika i planinskog lanca Anda. Grad je dugačak 80 km i zauzima površinu 2700 km². U Limi nikada ne padaju kiše, a grad ima prelep deo grada sa parkom prepunim cveća Miraflores. Za Limu kažu da ju je osnovao španski osvajač Francisko Pizaro 18 Januara 1535. godine. Pre sadašnjeg imena Lima se zvala La Siudad de los Rejes, što ima značenje ''Grad Kraljeva''. Lima ima odličnu klimu, izvanrednu hranu, ljudi su prijateljski i ima mnogo mesta za zabave, pa mnogi posetioca misle da je to grad u kome bi želeli ostati doživotno. Lima je tako impresivna da se o njoj može pričati kroz generacije. Temperature u Limi su u decembru 25-32°S, a u junu 12-20°S.

Etnički, u Limi živi 70% Mestizo stanovnika (mešavina Evropljana i Indijanaca); 15% belih; 10% Ameridiansa i 5% Azijata i Crnaca. U Limi je najstariji univerzitet u Južnoj Americi Nacionalni Univerzitet San Markos osnovan 1551. godine. Internacionalni aerodrom je Jorge Čavez, a morska luka Kaljao. Iz Lime ide voz preko Anda za Huankajo, gde je najviša tačka železničkog prevoja u svetu. Glavni autoput je Panamerikana (sever-jug) i Centralni autoput (istok-zapad), koji spaja Limu sa peruanskim visoravnima. Saobraćaj u Peruu je levom stranom. U gradskom saobraćaju Lime su autobusi na gas od 2010. godine, Lima ima i Metro, od 2012. Godine, zvani Tren Elektrika.

Peru je jedna od najfascinantijih zemalja sveta, zemlja Inka očaravajuće lepote. Peru ima prašumu drugu po veličini u Južnoj Americi. Najveće jezero u Peruu je jezero Titikaka, koje je delom u Peruu, a delom u Boliviji, na nadmorskoj je visini 3812 m. Zapremina vode jezera Titikaka iznosi 898 km³. Najviši vrh u Peruu je El Huaskaran (6768 m), a najdublji kanjon u svetu je blizu Arekipe (3535 m). Zahvaljujući džungli, u Peruu postoji oko 25000 biljnih vrsta, oko 2000 vrsta ribe, 1736 vrsta ptica, 1200 vrsta leptirova i 287 vrsta reptila. Od životinja u Peruu su širom sveta poznate Lame i Alpake. U Peruu se gaji 55 vrsta kukuruza i imaju oko 3000 sorti krompira. Imaju krompir koji dostize težinu do 4 kg. Peru je poznat proizvođač kinue. U Peruu postoji 1625 vrsta orhideja, od kojih 425 rastu u predelu Maću Piću. Hotel Inkatera, uz Maću Piću gaji ih oko 500 vrsta.U Peruu se Gineja prase gaji radi upotrebe mesa, dok se u SAD tretira kao kućni ljubimac. Peru je zemlja sa dosta rudnoga bogastva: bakar, zlato, živa, srebro, kalaj i cink. Peru je šesta zemlja u svetu po proizvodnji zlata. Jiš su Inke znale da kovanjem sastavljaju zlato i srebro, bili su veliki ljubitelji zlata, a to ih je koštalo i opstanka, Francisko Pezaro ih je totalno uništio radi zlata, koje je sve porobio. Sve do Kolumbovog osvajanja Inke su vladale predelima JUžne Amerike, i sa sedištem u Kuskou držale sve teritorije od Ekvadora do Santjaga u Čileu. Maću Piću je skriveni grad u džungli, gde su se Inke bili povukli pred Pizarovom najezdom. Danas je Maću Piću jedno od sedam svetskih čuda i pod zaštitom je UNESCO-a. Sagrađen je 1450. godine, a Hajram Bingham ga je pronašao 1911. godine. Danas je Maću Piću jedna od najvećih svetskih turističkih atrakcija, koju posećuju milioni svetskih turista. Otuda je turizam jedna od glavnih grana peruanske ekonomije. Peru, takođe, ima među značajnim objektima istorijske muzeje i uređene parkove. Od industrijskih proizvoda poznati su: odevni predmeti, tekstil, hrana, hemikalije, kafa, riba, koža i papir.

Poznat grad Inka u Peruu je Kusko, na nadmorskoj visini blizu 3500 m, sa internacionalnim aerodromom, je mesto odakle polazi voz uskog koloseka za Maću Piću. To je grad sa dosta specijalizovanih restorana i objektima, koji su ostaci kulture Inka, vredni posete. U Kuskou postoji manastir Custodia de la Merced, u kome je zlatna statua visine 130 sm od 22.200 g 22-karatnog zlata, rađena od 1720 do 1804. godine u stilu francuskog Neoklasicizma i u Baroku. Sadrži 1518 dijamanata i brilijanata i 615 bisera sastavljenih od rubina, smaragda i topaza. Inke su voleli zlato i iza sebe ostavili zlatne civilizacijske tekovine. Zvanični jezici u Peruu su Španski, Kečua i Ajmara. Kečua i Ajmara su jezici Inka. U Peruu 84% stanovništva govori španski, 13% kečua i svega oko 1,7% govore ajmara jezik. Nacionalni praznici Perua su tri dana, vezani za oslobađenje od Španaca, koji se zajedničkim imenom zovu ''Patriotski praznici'' (Fiestas Patrias). Ovi praznici padaju u dane: Narodni dan (24 juni); Dan nezavisnosti (28 juli) i Dan armije i policije (29 juli). Peruanska novčanica je Sol.

Lima je grad gde je doček Nove godine specifičan i neobičan. U Limi nikada ne pada sneg, a uoči Nove godine ulice pobele od sitno seckanih papirića, koji se bacaju sa svih prozora i u izlozima su postavljeni dekorisani Deda Mrazevi.

Peru je zemlja koja ima svojih problema: Prebrzi rast stanovništva, koji je nekontrolisan, velika nezaposlenost, gotovo nekontrolisan gradski saobraćaj, preveliko zagađenje vazduha, nedostatak kiša i mnogi socijalni problemi. Neke od gradskih ulica su životne pijace, za mnoge radno mesto, za mnoge i prenoćište. Na tim ulicama se rađa i umire. U Limi ima lopova, koji vam iz oka mogu ukrasti. Neprevaziđeni su u svojim zahvatima.

Miraflores, Lima, Peru

Peruanac Karlos Vilačika patentirao je postupak izdvajanja zlata iz peska bez primene žive. Umesto žive koriste se biološki razgradljive hemikalije. Peruanci su takođe pronašli veštačko drvo koje sprečava zagađivanje vazduha.

U Limi je veoma popularna španska korida. Na koridi mnogi navijači od uzbuđenja padaju u trans, a samo poneki stranac navija za bikove. U Peruu sunce ide levom stranom i prvih dana zbunjuje novodošle. A Miraflores i pacifička plaža su čarobni raj.

Autor je u Peruu boravio tri meseca 1976/77 godine, kao ekspert jugoslovenske vlade za tehničku pomoć u razvoju pekarske industrije. Radio je u CONAPS-u, na univerzitetu San Markos svojim očima video krompir težak 4 kg, uživao na plažama Pacifika, stekao divne prijatelje među Peruancima, boravio u Kuskou i obišao okolna mesta Inka, popeo se na sam vrh Maću Pićua ''Huajna Piću''. Bio je i u džungli i u pustinji, i spakovao sve svoje utiske da ih čuva doživotno. Dosta ih je već i publikovao. Nezaboravni su. Peru mu je prirastao za srce.

PANAMA SITI – REPUBLIKA PANAMA

Panama Siti je glavni grad Republike Paname, sa oko 1,5 miliona stanovnika, lociran na ulazu Panamskog kanala u Pacifik. Grad je politički i ekonomski centar zemlje. Obiluje visokim poslovnim zgradama, a okružen je džunglom. Njegov međunarodni aerodrom Tokumen, lociran je takođe u džungli, a najveći je aerodrom u Centralno-američkim državama. Panama Siti je osnovao španski osvajač Pedro Arias Devila 15 avgusta 1519. godine.

Panamski kanal gradile su Sjedinjene Američke Države od 1904 do 1914. godine, na kome je radilo 25.000 radnika. Kanal je dugačak 65 km, a širok 33 m. On spaja Atlantski sa Pacifičkim okeanom i kroz njega se dnevno provozi oko 280 miliona tona roba. Pre izgradnje kanala vožnja od Njujorka do San Franciska iznosila je nepunih 20.000 km i trajala 67 dana. A nakon izgradnje kanala put je skraćen za gotovo 13.000 km.

Autor je, na povratku iz Perua, preleteo Ekvador i Kolumbiju bez sletanja, a na aerodromu Tokumen boravio je samo toliko dok su se ukrcali putnici iz Gvatemale, Hondurasa, Kostarike i Paname, na putu za Kjurasao i Karakas. Iz znatiželje je izašao iz aviona, prošao kroz tranzit, samo da bi sam sebi mogao reći da je svojom nogom dodirnuo tle Paname. Panamski kanal je gledao iz aviona, pri sletanju kada su se palila prva gradska svetla i prilikom uzletanja pri mrklom mraku, kada je kanal sa brodovima izgledao čarobno u zvezdanoj noći.

KARAKAS – VENECUELA

Glavni i najveći grad Venecuele je Karakas, sa oko 2 miliona stanovnika. Aerodrom Karakasa je Simon Bolivar, udaljen oko 40 minuta vožnje od centra grada. Valuta u Venecueli je Veneceluanski Bolivar, približnog kursa 1 Kanadski $=64 Bolivara (ili oko 1,20 Dinara). Za turiste važna mesta su: Žičara Teleferiko, do Nacionalnog parka Avila; gradski Trg Bolivar; Muzej moderne umetnosti; Botanička bašta; Kampus Centralnog univerziteta i El Hatiljo, grad iz 16-og veka koga je Karakas progutao svojom izgradnjom. U Karakasu vlada kriminal svih vrsta i crno tržište.

Venecuela se graniči, kopneno, sa: Gajanom, Brazilom i Kolumbijom, a u Karibskom moru sa: Trinidadom i Tobago, Grenadom, Barbadosom, Kjurasaom, Bonerom, Arubom, St. Vinsantom i sa Grenadskim Antilima.

Autor je samo boravio noću u avionu na aerodromu Simon Bolivar, na putu za Madrid, i nije se imao vremana, ovoga puta, više informisati o gradu Karakasu i državi Venecueli.

INDIJA

Republika Indija ima površinu od 3,287.590 km² i 1.203,710.000 stanovnika (popis iz 2011. godine). Suvozemnih granica ima 15.200 km, a morskih obala 7.516 km. Najviši planinski vrh Indije je Kančenjunga (Kanchenjunga) 8.595 m. Glavni grad je Nju Delhi (New Delhi), sa oko 14 miliona stanovnika, centralni deo grada ima svega oko 300.000. Sagrađen je na obalama reke Jamuna (Yamuna) od 1912. godine, od kada je glavni grad prenet iz Kalkute. Najbrojniji grad u Indiji je Mumbai (ranije Bombaj), zvanično sa 15 miliona stanovnika, mada ih objektivno ima znatno više. Nju Delhi spada u najzelenije gradove, oko 20% njegove površine su pod šumama. Od 14 postojećih kapija na zidovima oko Nju Delhia, pet su stalno otvorene. Nju Delhi ima najveću otvorenu pijacu u Aziji, a verovatno najveću i u svetu. Nju Delhi je grad mešavine starog i novog. Centralni deo grada ima tri avenije, u kojima se nalaze Parlament i Vrata Indije. Grad, ima i moderan Metro, bolnice, sportske objekte i internacionalni aerodrom ''Gandhi''. U novije vreme sagrađen je i hram ''Lotus'', sa 27 gigantskih latica.

Neki istoričari smatraju Indiju kolevkom ljudske cibilizacije Druga je zemlja u svetu po broju stanovništva, posle Kine. U Indiji oko 125 miliona ljudi govore engleski. U Indiji živi najveći broj vegeterijanaca, oko 20-40% od ukupnog broja stanovništva. Indija je zemlja u kojoj su prvo otkriveni dijamanti. U Indija se krava smatra svetom životnjom. Indusi su dali značajan doprinos u razvoju matematike, prvi su uveli decimalni sistem, oko 100-e godine p.n.e.

Tadž Mahal, Agra, Indija

Alksandar Veliki (356-323 p.n.e.) prvi je Indiju doveo u kontakt sa zapadnim svetom, sa Evropom. Velika Britanija je imala veoma veliki uticaj na Indiju od 1858. godine. U Indiji religija je veoma uticajna na stanovništvo. Glavne religije su Hinduizam, Budizam, Jainizam i Sikizam. Oko 87% Indusa su Hindu, dok Muslimana ima oko 13%. Zvanični jezici u Indiji su Hindu i Engleski. Na celoj teritoriji Indije je jedna vremenska zona. U Indiji svake godine padaju obimne kiše, ''Monsuni'' (letnji i zimski). Indija je najveći svetski proizvođač pasulja, čaja i mleka. U Indiji se smatra učtivim jesti desnom rukom. U Indiji je bela boja znak žalosti.

Indija je Suverena Social-Demokratska Republika sa parlamentarnim sistemom vlade. Državni praznici su im: 26 Januar - Dan Republike; 15 Avgust – Dan Nezavisnosti i 2 Oktobar – rođendan Mahatma Gandia. Mahatma Gandi (1869-1948) posvetio je svoj život mirnom otcepljenju Indije od Velike Britanije. Njegovo ime na Sanskrit jeziku ima značenje ''Velike duše'', celokupna Indija gaji dužno poštovanje prema njemu i njegov rođendan se slavi kao državni praznik.

Indija ima oko 297 miliona hektara obradivog zemljišta, od čega se oko 60 miliona hektara navodnjava. U novije vreme Indija zadovoljava sopstvene potrebe u proizvodnji žita, preko 104 miliona tona, od čega 72 miliona tona pšenice. U Indiji postoji 89.451 vrsta biljnog sveta i 91 vrsta životinja. Nacionalno voće u Indiji je mango, nacionalna ptica je paun a nacionalna životinja je Bengalski tigar. Sada ih ima oko 4000. Smokva se u Indiji smatra simbolom dugovečnosti i kao takva spominje se u mnogim mitovima i legendama. Indija je takođe bogata nalazištima rude gvožđa i uglja. Razvijene su industrijske grane čelika, cementa, nafte, cinka, boksita, olova, srebra i dragog kamenja. U novije vreme naglo se razvila elektronika i naučna istraživanja, pa je Indija od 2005-e godine imala rast od oko 11.7%.

I Indija ima interesantnih mesta za posete, ''Jantar Mantar'' iz 1724. godine. Zatim spomenike ''Qutub Minar”, “Red Fort” i “Humayun’s Tomb”. U Delhiu ima više muzeja, između ostalih i ''Muzej toaleta''. Najatraktivniji spomenik u Indiji je ''Taj Mahal'', spomenik ljubavi, koji je sagradio Mughai Emperor Shah Johan (1592-1666) svojoj supruzi Mumzat Mahal (1593-1631). Spomenik je gradilo 20.000 radnika dvadest godina.

Mumbai (Bombaj) je glavni trgovački grad Indije, grad za koji se kaže da nikada ne spava. Ime je dobio po boginji Mumbai Devi Mandar. Grad leži na sedam ostrva, neka su spojena mostom ''Radživ Gandi'', dugačak 5,6 km. sagrađen od 90.000 t cementa i čelika, deluje kao arhitektonsko čudo. U Mumbaiu je sedište filmske industrije ''Bolivud'', a tu je i najveće naselje sirotinje (slum). U Mumbaiu nedostaje oko 65.000 toaleta. Osnivač kompanije ''Tata'' Jamsedhji Nusserwanji Tata prvi je imao automobil u Indiji, davne 1901. godine. U centru Mamabaia je Nacionalni park ''Sanjay Gandhi''. U Mumbai svake godine migriraju flamingosi iz Afro-azijskih zemalja.

Grad Čandigar (Chandiggarh) je prvi planirani grad, osnovan 1947. godine. Projektovao ga je čuveni francuski arhitekta Korbizije (Corbusier). To je glavni grad dve države Pendžaba (Punjab) i Harijane (Huryana). Za Indiju je značajan po kukturnim zbivanjima, festivalima i brojnim igrama, a u novije vreme sve većči značaj dobija u ekonomskom i turističkom smislu. Grad se prostire na 115 km². Ima oko 900.000 stanovnika. Lociran je u slikovitoj oblasti, nedaleko od Himalaja.

Autor je službeno boravio u Indiji u Februaru 1978. godine i tom prilikom posetio Nju Delhi, Bombaj i Čandigar. U Nju Delhiju je sa firmom ''Tata'' učestovao u stvaranju konzorcijuma za izgradnju silosa za žito; u Bomabaju spavao u kući Mahatma Gandia i rukova se sa predsednikom vlade Republike Irske; a u Čandigaru prisutovao sastanku sa ministrom poljoprivrede. Posetio Tadž Mahal u Agri i video mnoge kontraste Indije. Na završetku složbene posete primio ga je jugoslovenski ambasador u rezidenciji Ambasade u Nju Delhiju.

DREZDEN - DDR

Drezden (Dresden) je glavni grad Saksonije u Nemačkoj, treći je grad po veličini u istočnoj Nemačkoj, posle Berlina i Lajpciga. Broj stanovništva Drezdena računa se na oko 780.000 (2008 godine). Nalazi se na reci Elbi, tridesetak kilometara udaljen od Češke Republike i oko 100 km od Berlina. Uz Elbu su brojni parkoi, a preko reke nekoliko lepih mostova. Drezden je tokom Drugog svetskog rata bombardovan i gotovo potpuno razrušen, a od 2004. godine potpuno je obnovljen i dolina oko Elbe je proglašena svetskom baštinom od strane UNESCO-a.

Drezden je prelep grad, starinskog izgleda, pretežno građen u Baroku, između 1694. i 1733 godine, y vreme vladavine Kralja Augusta Strong, koji je istovremeno bio i kralj Poljske. Drezden ima više muzeja i umetničkih galerija. Najpoznatiji su: Zwinger (1711-1732); Semper Gallery (1846) i Renaissance. Drezden je poznat i kao grad muzike, u kome su radili Carl Maria von Weber i Richard Wagner, i u kome su izvođena premijerna dela Richarda Straussa. Vredna posete je svakako i Semper Opera House. U Saksoniji su delovali još i Johann Sebastian Bach i Robert Schumann.

Drezden je poznat po nekoliko inovacije: kao što su prva primena filtera za kafu i paste za zube. U Drezdenu je najveća radionica porcelana, a ima i najveći restoran mlečnih proizvoda.

Autor je boravio u Drezdenu dva puta 1978. godine, kao projektant, odabrao je opremu za mlinove u Adi i u Mladenovcu, zajedno sa direktorima datih preduzeća. Nemci su u to vreme proizvodili opremu za mlinove prvoklasnog kvaliteta.

MINHEN, S.R. NEMAČKA

Minhen (Munich) je glavni grad Bavarije, sa oko 1,3 miliona stanovnika. Minhen je dominantan grad južne Nemačke, kao komercijalni i politički centar. Atraktivan je u poslovnom smislu, kao i centar za različite izložbe. Kao svetski poznat je i kao kulturni centar i po svojim muzejima, galerijama i festivalima. Treći je po veličini grad u Nemačkoj, posle Berlina i Hanovera. Istovremeno Minhen je grad koji se najbrže razvija u domenima elektronike, informacija, u nauci, aero-speisu i biotehnologijama.

Kroz istočni deo Minhena protiče reka Isar, pritoka Dunava. Minhen je poznat po svom visoko-kvalitetnom pivu, na koje su Nemci veoma ponosni. U Minhenu deluju Minhenska Internacionalna Škola i Bavarska Internacionalna Škola, obe na engleskom jeziku. U Minhenu su 1972. godine održane Olimpijske igre, koje su uveliko doprinele razvoju grada.

Atraktivni objekti u Minhenu su: Marienplatz; Peterskirche; Catedral of our Lady; English Garden; Promenade platz; National Teater i Bavarien State Opera. Minhen obiluje brojnim parkovima i uređenim cvećnjacima. Otuda je lep i čist grad, prijatan za posete.

Autor je 31 marta 1979. godine u Patent birou u Minhenu potpisao patentni zahtev sa Leslijem Pali i još nekoliko puta kasnije boravio u Minhenu službeno i privatno.

LAJPCIG - ISTOČNA NEMAČKA

Lajpcig (Leipzig) se nalazi u sredini bivše Demoratske Republike Nemačke (DDR) i u njemu se nalazi najstariji sajam u svetu, preko 825 godina. Grad ima oko 525.000 stanovnika. Tokom Drugog svetskog rata grad je mnogo uništen, ali je posle rata obnovljen. Naročito je doživeo veliki razvoj posle ponovnog ujedinjenja sa zapadnom Nemačkom. Lajpcig-Hale aerodrom sagrađen je 1996. godine. Dotada Lajpcig je koristio Berlinski aerodrom. Istočna Nemačka sada ima najmoderniji telefonski sistem. Ima i dobru putnu mrežu.

Lajpcig je sportski grad, u kome je veoma popularno plivanje, kuglanje i konjski sportovi. Lajpcig ima čuvenu operu, koja deluje tokom cele godine. Neguju se takođe i druge muzičke predstave. Lajpcig ima nekoliko muzeja, pretežno negujući lepe umetnosti, kao i Etnografski muzej, Egipatski muzej i muzej u kome je predstavljen Napoleonov pad 1813. godine.

Lajpcig je grad u kome žive razne nacije, različitih veroispovesti: Protestanti, Katolici, Murmoni, ortodoksni Rusi, Jevreji, a od nedavno i Muslimani. U lajpciškim školama engleski jezik je obavezan od obdaništa do devetog razreda. Na univerzitetima se pored nemačkog jezika izučavaju muzika i različite umetnosti, kao i tehničke discipline. Lajpcig je veoma razvijen industrijski grad.

Autor je boravio u Lakpcigu nekoliko puta tokom 1985. i 1986. godine, prisustvujući Lajpcičkom sajmu. Tih godina ''Interservis'' iz Novog Sada je bio značajan izvoznik u Istočnu Nemačku.

Nastaviće se,,,

PODELITE OVAJ TEKST NA: