detalj slike: KRK Art dizajn

PRIZMATIČKE VIBRACIJE JEDNOG SLIKARSTVA

 

Dejan Đorić

          Možda je tekst o policentričnom slikarstvu Ilije Šaule dobro započeti sa rečju prizma, jer tako deluje i njegova obojena površina, slika koja razlaže svetlost.

Reč je o plemenitom, finom mešanju boja, delima koja imaju dalju srodnost sa apstraktnim slikarstvom i nadrealističkom dekalkomanijom, najređom, najtajanstvenijom i najpoetičnijom slikarskom tehnikom.

Šaulin rad je, dakle, dvojako utemeljen, u apstraktno kao moderno i napredno i u iracionalno, znači fantastično i tradicionalno. Kojim god putem da krenemo, brzo ćemo utvrditi da ove slike nemaju izraziti centar, ili imaju više centara ili nijedan.

Njegova ostvarenja su poricanje sirove, mehaničke geometrijske apstrakcije, njenih ograničenja pa i mentalne uskraćenosti.

On slika slobodno ali iskusno, te površine nalik su lirskoj apstrakciji po negaciji tvrdoće i nehumanosti slike izvedene pomoću lenjira i šestara, ali zalaze tamo gde lirska apstrakcija ne sme kao jedna od istorijskih avangardi.

Šaula je u besprizornoj eri digitalija, elektronskog mulja, terora televizije i reklama, vratio poštovanje ruci, manuelnom radu i slikarskom činu, najavivši možda i „doba ruke”, ali ne na uobičajen način.

Sasvim udaljen od predstavljačkog, mimetičkog i zanatskog, od realizma bilo koje vrste, on samo sledi logiku srca, koja mu otvara nesagledive vizije i bespuća mašte.

          Njegove slike mogu se razumeti kao onostrani realizam makrokosmičkog ili mikrokosmičkog, kao zvezdani prizori nepoznatih galaksija ili možda silazak na ćelijski, embrionalni nivo.

Zbog toga je ova „apstrakcija” apsolutna, zadire u ono što prevazilazi čoveka i što ga ne doseže. Ostvaruje Šaula svojim kolorističkim vibracijama, dinamičkim slikama i bengalskim vatrama bojâ neviđene vizije, delte sa Marsa, reke i mora sa nepoznatih planeta, a ceo taj dalekovidi univerzum ne potiče sa prostora većeg od njegove lobanje, zamašnijeg od svega zemaljskog.

Protiču ovim slikama crvena mora, plave i zelene reke, sagledane u ognjenim vizijama jednog jasnovidca.

Reč je o unutrašnjim pejzažima, s one strane carstva mašte, o cveću dobra i zla, o flori druge vrste. Slikar je psihonaut koji smelo preleće ogromna unutarnja prostranstva

Bubre mehurići života i lete leptiri nekog cvetnog, radosnog i bogatog slikarstva, koje ovaj majstor sa lakoćom stalno iznova otkriva. Šaula je na strani bića prirode, njegova „fantastika” ne zna za crnilo i smrt, on je vesnik radosnih htenja, slikar isključivo organskog sveta.

Neki put su to samo prirodni procesi kretanja i svitanja, na slikama nalik paunovom repu, katkad je reč o arhipelagu u pustinji, begu iz raja ili vatri u moru. I kada slika zmaja, on ga prikazuje u atmosferi i slutnji, a ne opisno, njegove tvorevine nikada ne robuju materijalnom.

          Pojavio se jedan hrabar slikar da otvori tajnu, vatromet duše, da ponovo naslika vrt uživanja, bez ijedne figure.

Šaula je nasuprot svom vremenu ili upravo zbog njega slikar koga zanima rajsko, sunčana strana, koji slika Dušu na proplanku.

PODELITE OVAJ TEKST NA: