detalj slike: KRK Art dizajn

MOJ SVET

RUSIJA
(Zanimljivosti o Rusiji i ruskom narodu)

Dr SIMO JELAČA

Rusija (rus. Rossiя), zvanično Ruska Federacija je savezna država koja se prostire preko ogromnih prostranstava istočne Evrope i severne Azije.

Ime Rusija potiče od starog naroda Rusa, grupe Varjaga (moguće švedskih Vikinga), koji su osnovali Kijevsku Rusiju. Rusija je 2010. imala 141,9 miliona stanovnika i u odnosu na 1993. populacija se smanjila za 6,6 miliona. Rusija je multi nacionalna država, prema popisu stanovništva iz 2002. godine u Rusiji je izdvojeno 180 nacionalnosti. Ruski jezik je izrazito dominantan, i njime se služi 98% stanovništva. Ruski jezik jedan je od 5 najzastupljenijih jezika na svetu. Sa površinom od 17.075.400 km2, Rusija je najveća država na svetu. Površina Sibira je 9.7 miliona kvadratnih kilometara, što čini 9% ukupne zemljine površine. Površina Rusije je nešto veća od patuljaste planete Pluton. Teritoriju Rusije zapljuskuju vode 13 mora. To su: Baltičko, Belo, Barencovo, Karsko, More braće Laptjevih, Istočno sibirsko, Čukotsko, Beringovo, Ohotsko, Japansko, Kaspijsko, Azovsko i Crno. (Rusi Kaspijsko jezero zovu Kaspijsko more). Jezero Bajkal je najdublje jezero na svetu i najveći rezervoar slatke vode na Zemlji.

Postoji na zemlji moreuz koji spaja dva mora i dva okeana, a razdvaja dve države, dva kontinenta i dva poluostrva. To je Beringov moreuz. On spaja Čukotsko i Beringovo more, kao i Severni ledeni okean i Tihi okean, istovremeno razdvaja Rusiju i SAD, Aziju i Ameriku, poluostrva Čukotku i Aljasku. Najkraće rastojanje između Rusije i Amerike je 4 kilometra. Planinski lanac Ural, koji razdvaja Rusiju na evropski i azijski deo, najstariji je planinski lanac na svetu. Najniža temperatura u Rusiji izmerena je u Ojmakonsko-verhojanskoj kotlini (Jakutija, Sibir), oko -70°S. 25% šuma na svetu nalazi se u Sibiru. Rusija ima najdužu granicu na svetu, graniči se sa 14 zemalja: Azerbejdžan, Belorusija, Kina, Estonija, Finska, Gruzija, Kazahstan, Severna Koreja, Letonija, Litvanija, Mongolija, Norveška, Poljska, Ukrajina. 75% ruske teritorije je u Aziji. Volga je najduža reka Evrope, dugačka 3.534 kilometara. Zapadna Sibirska Ravnica je najveća ravnica na zemlji.

Ruska državna biblioteka je najveća u Evropi i druga u svetu, nakon Kongresne biblioteke u SAD, nalazi se u Moskvi, a osnovana je 1862. godine. U Rusiji postoji oko 600 univerziteta. U maju 1990. godine, ruske novine Komsomolskaja Pravda prodale su najveći broj primeraka na svetu, čak 22 miliona.

Dmitrij Ivanovič Mendeljejev bio je ruski hemičar, poznat kao jedan od dvojice naučnika koji su stvorili Periodni sistem elemenata.
Otac moderne televizije bio je ruski elektronski inženjer i pronalazač Vladimir Zvorikin, koji je emigrirao u SAD 1919. godine.
Ruski naučnici izmislili su TV, elektronski mikroskop, helikopter, bombarder, video rekorder, fotografiju u boji, benzinski motor, kombajn, pištolj, sintetičku gumu, radio, bušilicu, projektor, električnu podmornicu, deterdžent, i još mnogo drugih stvari.
Jurij Gagarin je prvi kosmonaut koji je ušao u orbitu Zemlje.
Ruski astronaut Sergej Krikalev postavio je svetski rekord u boravku u svemiru - neprekidno je gore proveo 803 dana.

UNESCO je 2012. godine uvrstio grad Jekaterinburg na popis dvanaest idealnih gradova za život.

Prema legendi Rusi su izabrali hrišćanstvo a ne islam jer se nisu hteli odreći alkohola. Rusija drži polovinu globalne zalihe visoko obogaćenog uranijuma, što iznosi 695 tona. Drugi po redu je SAD, koji poseduje 604 tone. Ruski plinski, naftni i ostali cevovodi imaju ukupnu dužinu od 259.913 kilometara, što znači da mogu okružiti Zemlju šest puta. Ruske rezerve prirodnog gasa ekvivalentne su veličini 13,2 milijarde olimpijskih bazena. Rusija je drugi najveći izvoznik nafte u svetu. Transsibirska železnica, najduža je pruga na svetu i duga je 9.288,2 km.

Ivan Grozni nije bio tiranin, za svoje vreme vladao je poprilično nežno - u poređenju sa svojim evropskim kolegama ubio je mnogo manje ljudi. Svaki vladar iz dinastije Romanov svom je nasledniku ostavio veću državu od one koju je dobio za vreme svoje vladavine. Rusija nikada nije imala robove. Feudalni period u Rusiji trajao je kraće nego u Engleskoj pa nisu stigli da razviju tu naviku. Ekstra bogati stanovnici Moskve ponekad se voze u kolima hitne pomoći kako bi izbegli sobraćajne gužve. Jednu od najpopularnijih kompjuterskih igrica Tetris kreirao je ruski programer Aleksej Pažitnov.

MOSKVA

Moskva je glavni grad Rusije i jedan od najvećih gradova Evrope, sa oko 12 miliona stanovnika, kulturni centar i najveće središte ruske ekonomije i obrazovanja. Grad je dobio ime po istoimenoj reci na kojoj se nalazi. Broj znamenitosti u Moskvi je ogroman.

Moskva je luka pet mora. Ona je to postala zahvaljujući kanalima. Kanal koji nosi ime Moskva, sagrađen 1933-1937. godine (povezuje reku Moskvu sa Volgom), pretvorio je ruski glavni grad u luku tri mora: Belog, Baltičkog, i Kaspijskog. Volgo-donskim kanalom Moskva je povezana sa još dva mora - Azovskim i Crnim.
Moskovskom podzemnom železnicom dnevno putuje i do devet miliona ljudi. Period čekanja dva voza u podzemnoj stanici u Moskvi je kraći nego bilo gde na svetu. U špicu se na sledeći voz čeka maksimalno 90 sekundi. Moskovska Katedrala Hrista Spasitelja sa 105 m visine, najviša je pravoslavna crkva na svetu. Iako hrišćani čine veliki deo populacije, Nova godina je puno veća stvar od Pravoslavnog Božića.

Kremlj je predivan kompleks u srcu Moskve, opasan zidom i kulama. U njemu je zvanična rezidencija predsednika Rusije, a takođe i sedište Skupštine ili Parlamenta (Dume) i Saveta Federacije. Grad krase zgrade prelepe arhitekture, u prvom redu crkva Vasilija Blaženog, sa raznobojnim kupolama, pa zatim katedrala Hrista Spasitelja i nekoliko Staljinovih oblakodera, i svakako najlepši je sam Kremlj. Neprevaziđene lepote je moskovski Metro, kome nema premca u svetu, kako po lepoti njegovih stanica, tako ni po tačnosti prevoza i čistoći. Najlepše stanice su: Majakovskaja, Kievskaja, Prospekt mira, Novoslobodskaja, Komsomolskaja, Arbatskaja. Zidovi su im oslikani mozaicima, vitražima, ukrašeni raskošnim lusterima. Metro ima 173 stanice, 12 linija, dugačak je preko 300 km i besprekorno je čist, a Moskovljani naviknuti da ne bacaju smeće i cene prevoza su jeftine. Grad Moskva ima nekoliko aerodroma, među kojima je Šeremetjevo najveći i najprometniji, kao i devet železničkih terminala.

Godine 1156. Knez Jurij Dolgoruki naredio je izgradnju drevnog zida oko tadašnjeg grada Moskve. Međutim, Mongoli su ga spalili do temelja 1237. godine. Tek 1330. godine Moskva se uspela oporaviti, a 1480. godine Ivan III oslobodio Rusiju od Tatara i Moskva je tada postala prestonica vlasti. Krimski Tatari ponovo su spalili Moskvu, svu osim Kremlja. Od 1713. do 1905. godine glavni grad Rusije postao je grad Sankt Peterburg, Od 1905. godine Moskva ponovo postaje prestonica Rusije i Sovjetskog Saveza. Moskvu je 1812. godine napao Napoleon, delom je opet paljena, ali se Napoleon morao povući iz Rusije zbog gladi i oštre zime. Godine 1941. šesnaest divizija i tridesetak bataljona ruskih dobrovoljaca zaustavili su i odbili nemačku armiju u bici za Moskvu. Godine 1991. raspao se Sovjetski Savez, ali je Moskva i dalje ostala glavni grad Rusije.

Tretjakovska galerija, po oceni stručnjaka, je najbolja svetska galerija, u čijoj postavci su umetnička dela ruskih stvaralaca. Svakako u Moskvi je čuvena slika Borodinske bitke, izložena u specijalnoj dvorani, u kružnom obliku, dužine 118 m, na kojoj se vide armije Napoleona, kao osvajača i generala Kutuzova, čija armija je branila Moskvu po cenu opstanka. Na slici su u prednjem planu, ispred naslikanih kuća i žita koje gori, postavljene ogorele drvene grede, koje dočaravaju istinske scene, pa čak je prosut i parfem koji ima miris paljevine, što sve skupa posetiocima odaje utisak da se nalaze na istinskom bojnom polju. Takvu sliku još niko u svetu nije naslikao i skladno prezentirao. Borodinska bitka je neprevaziđeno delo ruskih majstora.

Boljšoj teatar, čuveno rusko pozorište, čije su baletske i operske predstave bez konkurencije najbolje na svetu.

Crveni trg je najpopularnije turističko sastajalište u Moskvi, na kome su crkva Vasilija Blaženog i Državni istorijski muzej. Milioni svetskih turista svake godine posete Crveni trg. Tu je i Lenjinov mauzolej, u prelepoj građevini, u kome je izloženo Lenjinovo balzamovano telo.

TV Toranj Ostankino iz 1966. godine, visok je 550 m, samo 3 m niži od CN tornja u Torontu, sa botaničkom baštom i malim jezerom u okolini, koja mu dodaje čari lepote, gde je pesnik Jevtušenko dovodio svoju rođaku Natašu, da joj pokazuje čari prirode.

Spomenik osvajačima svemira deo je Memorijalnog muzeja kosmonautike, podignut 1964. godine u slavu osvajačima svemira.

Tverskaja ulica je moderan kraj prestonice, smatra se mondenskom ulicom Rusije, u kojoj su moderni i skupi butici i restorani.

Petropavlovska tvrđava je počivalište ruskih careva i dinastije Romanov.

Gorki park je poznat moskovski park raznovrsnih sadržaja, u kome je zimi javno klizalište.

Stari Arbat je šetališna zona, sa prodavnicama suvenira, restorana i kafea. A Novi Arbat je deo grada gde su glavne kupovine, takođe sa dosta restorana. U njemu je veoma aktivan noćni život.

Grad Moskva ima više muzeja, među kojima su istaknutiji: Vojni mizej, Ostankino palata, Puškinov muzej,Ruski državni muzej. Svi su pod zaštitom UNESCO-a. Najveći je Puškinov muzej, u kome su dela likovnih umetnika Pikasa, Šegala, Monea i drugih čuvenih slikara.

Ima i 93 pozorišta, 132 bioskopa, 88 domova kulture i 434 biblioteke.

Čuven je Lomonosov univerzitet u Moskvi, osnovan 1755. godine. Zgrada univerziteta ima 30 km hodnika i 5000 soba. U zgradi postoje koncertna dvorana, pozorište, muzej, biblioteka, bazen, frizerski salon, banka, prodavnice, kafei i sklonište od bombi itd.

Pored mnogobrojnih parkova i botaničkih bašti Moskva ima i zoološki vrt sa preko 1000 vrsta šivotinja.

Glavna robna kuća u Moskvi je GUM, zvanično jedna od najpoznatijih kuća u svetu sa 1200 prodavnica. Nalazi se na Crvenom trgu u centru Moskve.

Moskva je prestonica carske i moderne Rusije, veliki naučni, kulturni, politički, privredni i tehnički centar jednog dela sveta (malo je reći samo Rusije).

Autor je u Moskvi boravio osam puta, između 1971 i 1980. godine, službeno kao projektant, uspevši posetiti mnogobrojne znamenitosti Moskve i zavoleti njene ljude. Najviše ga je oduševila slika Borodinske bitke, koju je posetio tri puta, kao i pesnik sa nećakom Natašom, Jevtušenkov drugar.

SANKT PETERBURG

Sankt Peterburg je drugi po veličini grad u Rusiji, lociran na reci Nevi, koja se uliva u Baltičko more u Finskoj. Grad je dobio ime 1703. godine. Godine 1914. preimenovan je u Petrograd, a 1924. u Lenjingrad. Od 1991. godine ponovo mu je vraćeno ime u St. Peterburg. Car Petar Veliki osnovao je grad 27 maja 1703. godine. Od 1713-1728 i 1732-1918. godine St. Peterburg je bio glavni grad Rusije. Od 1918. godine glavni grad Rusije je Moskva. Grad St. Peterburg sada ima nešto preko 5 miliona stanovnika i najseverniji je milionski grad. Grad St. Peterburg je kulturni centar, čiji je centralni deo sa istorijskim spomenicima i Ermitažom najveći kompleks pod zaštitom UNESCO-a. Veliki broj inostranih konzulata, firmi, banaka i poslovnih predstavništava su u St. Peterburgu.

Samo u Sankt Peterburgu nalaze se 221 muzej, 2.000 biblioteka, više od 80 pozorišta, preko 100 koncertnih dvorana i veliki broj ustanova kulture. Sankt Peterburg je smešten na 101 ostrvu. Ta ostrva povezuju, na užem području grada, 363 mosta, a ako se uzmu u obzir i predgrađa, ima ih 578. U ovaj broj ne ulaze mostovi na teritoriji preduzeća i železnički mostovi, kao ni drveni mostići u parkovima i preko kanala. Ako bi se brojali i oni, broj mostova u Sankt Peterburgu premašio bi 1000.

Grad St. Peterburg mnogi u svetu zovu Severna Venecija, zbog razuđenosti reke Neve i mnogobrojnih mostova. Grad poseduje prekrasne zamkove i impresivne spomenike, avenije sa drvoredima, što sve čini grad izvanredno lepim i prijatnim za život i posete. Grad je nedavno napunio 300 godina i u njemu se mogu uživati Bele noći. Od znamenitih objekata St. Peterburga navodimo sledeće:

Tvrđava Petra i Pavla sagrađena je u vreme vladavine Petra Velikog, za odbranu od Šveđana, a danas predstavlja objekat posebne lepote, u kome počivaju ruski carevi.

Kuća Petra Velikog, dobro je očuvana tokom svih proteklih 300 godina. Danas je to muzej za posetioce.

Letnji palas Petra Velikog sagrađen je početkom 18-og veka, prema projektu italijanskog arhitekte Domenika Trezini.

St. Peterburgski državni univerzitet je crveno-bela zgrada, sa 12 koledža, sagrađena 1740. godine. Tu su se školovali Dmitrij Mendeljejev, kreator Periodnog sistema hemijskih elemenata, i Vladimir Ilič Lenjin.

Ermitaž je najimpresivnija i najveća svetska kolekcija oko 3 miliona umetničkih eksponata svih disciplina umetnosti. Sagrađen je u 18-om veku, u Baroku, u vreme vladavine Katarine Velike. Bio je u okviru i pod kontrolom Zimskog dvorca, rezidencije ruskih careva. Lociran je uz reku Nevu i predstavlja najznačajniju atrakciju St. Peterburga. Zgrada ima 1786 vrata i 1945 prozora, kao i 1057 elegantnih holova i soba, koje su većinom otvorene za posetioce.

Zimski dvorac sagrađen je 1754-1762. godine za caricu Elizabetu, kćerku Petra Velikog. Na žalost, Elizabeta je umrla pre njegovog završetka, a samo su Katarina Velika i njen naslednik uspeli da uživaju u Elizabetinim enterijerima. Godine 1837. dvorac je doživeo požar, u kome su mnoge prostorije oštećene, ali su kasnije renovirane. Danas Zimski dvorac sa još četiri okolne zgrade čuvaju kolekcije Ermitaža. Muzej Ermitaž najveći je u svetu, osnovan 1764. godine, kada je Katarina Velika kupila kolekciju od 255 slika iz Berlina. U Ermitažu su dela čuvenih svetskih stvaralaca Leonarda da Vinčija, Rafaela, Ticijana, Rembranta, Rubensa, Renoara, Cezana, Monea, Pesara, Van Goga, Matisea, Gugena i Rodena. Izračunato je ako bi smo se zadržali ispred svakog eksponata samo po jedan minut bilo bi nam potrebno vreme od 11 godina da ih vidimo sve.

Bronzani konjanik je spomenik konjaniku koga je podigla carica Katarina Velika osnivaču grada. Puškin ga je ovekovečio u svojim delima.

St. Isakova crkva sagrađena je u prvoj polovini 19-og veka, prema projektu francuskog arhitekte Augusta Montferanda i predstavlja impresivan građevinski objekat, izvanrednog mozaika i ikona, sa ogromnom kupolom, visine preko 100 m, koji se vidi sa velikih udaljenosti.

U St. Peterburgu ima još mnogo objekata vrednih posete i pamćenja. To su: Plavi most, Marinski palas, Marinska opera, Nevski prospekt, Katedrala Kazan, Gostinski dvor, Umetnički skver i Ruski muzej. Svakako vredni pomena su i dvorac Mihajlovski, Katedrala Smolni, Aurora, park i palas Puškina i još mnogi drugi.

Autor je boravio u St. Peterburgu samo jednom 1971. godine i uspeo posetiti mnoge od navedenih znamenitosti i zabeležiti mnoge podatke koje je saznao od vodiča i domaćina. Istinski su ga očarale lepote grada sa toliko prelepih objekata, vrednih doživotnog pamćenja.

KOPENHAGEN – DANSKA

Kopenhagen je glavni i najveći grad Danske, sa populacijom od oko 1,3 miliona, užeg područja, a sa širom okolinom oko 1,8 miliona. Grad je lociran na istočnoj obali ostrva Zilend. U desetom veku grad su formirali Vikinzi, a glavnim gradom Danske postao je u 15-om veku. U vreme vladavine Kristiana IV bio je glavni grad Danske i Norveške. Brojne zgrade u Kopenhagenu arhitektonski su veoma lepe i privlačne za turiste. To su: zgrada Berze, Okrugli toranj i dvorac Rosenborg. Nakon velike kuge i požara u XVIII veku grad je doživeo obnovu. Tada su sagrađeni Rojal teatar i Kraljevska Akademija nauka i umetnosti. Grad je doživeo još jednu obnovu, nakon napada Nelzona u 19-om veku, i ta obnova nazvana je danskom zlatnom erom, koja je donela Neoklasični stil u arhitekturi Kopenhagena. Posle Drugog svetskog rata izgrađena su prigradska naslja i pruga sa pet pravaca iz centra grada. A početkom 21-og veka u gradu se razvijaju infrastrukture raznih institucija.

Grad Kopenhagen je kulturni, ekonomski i politički centar zemlje. U gradu ima puno mostova i parkova, a najpoznatiji park je Tivoli Gardens, sa statuom male Sirene (Mermeid). Od značajnih objekata tu su još Amaliborg i Kristianborg dvorci, Rosenberg Gardens, crkva Frederka, mnogi muzeji, restorani i noćni klubovi.

Kopenhagen je domaćin Kopenhagenskog univerziteta, Tehničkog univerziteta Danske i Poslovne danske škole. Univerzitet Kopenhagen osnovan je 1479. godine i najstariji je univerzitet u Danskoj. Kopenhagen se smatra najboljim gradom biciklizma u svetu. Grad ima i Metro, koji opslužuje oko 2 miliona putnika mesečno, a aerodrom Kastrup najveći je među Skandinavskim zemljama.

Kopenhagen je i najveći grad u Skandinavskim zemljama i tretira se kulturnim i umetničkim centrom, u kome je odličan šoping i najduže ulice za šetnju u svetu. Površina grada je oko 1980 km², ukupan broj stanovnika oko 2,2 miliona, novac je danska kruna.

Nacionalna galerija, je zbirka nacionalnog blaga, u kojoj su pretežno zastupljena dela Pikasa, Brakea, Rubensa i Noldea. Mala Sirena poznata gotovo svoj deci sveta iz bajki Hansa Kristiana Andersena (Andersenove Bajke).

Tivoli je najpoznatiji park u Evropi, kao mešavina prirodnog i ljudski stvorenog. Projektovao ga je Džordž Kartensen. Amaliborg palas je rezidencija danske kraljevske porodice od 1794. godine. U toj palati smešten je Nacionalni muzej, koji je glavna atrakcija i kulturna institucija Danske. Kraljevski muzej Kunst je muzej fine umetnosti, koji uključuje slike Rembrandta, Brugela, Rubensa,Titana, Pikasa i Matisea.

Danska je relativno mala evropska zemlja, visokog životnog standarda, dobro razvijene industrije pretžno za potrebe poljoprivrede.

Autor je boravio u Danskoj desetak puta, svaki put službeno i imao prilike da upozna Dance kao dobre poslovne partnere. Najviše je sarađivao sa firmom ABC Hansen International, a kada je boravio u firmi Kongskilde organizovano im je pecanje uz obalu Norveške.

AMSTERDAM – HOLANDIJA

Amsterdam je najveći, ali ne i glavni administrativni grad Holandije. Osnovan je krajem 12-og veka kao ribarsko naselje na ušću reke Amstel. Uži deo grada ima blizu milion, a šire poručje, 2,7 miliona stanovnika. Kraljevina Holandija ima gotovo 17 miliona. Amsterdam je centar holandske kulture i finansija, a Hag je glavni andministrativni grad. Staro jezgro grada Haga je jedno od najvećih u Evropi, izgrađeno u XVII veku. U gradu su čuveni muzeji Zemaljski, Van Goga i Rembrandtov.

Od znamenitoszi u Amsterdamu pomenućemo nekoliko najvažnijih, koje posećuju mnogi turisti sveta. To su, pre svega:

Kuća Ane Frank, koja je najjasnije opisala u svom dnevniku šta i kako su Jevreji preživljavali tokom Holokausta u Drugom svetskom ratu.

Muzej Van Goga, čuva i prikazueje preko 200 slika, skica i crteža njima najomiljenijog slikara. Ovaj muzej povremeno organizuje putujuće izložbe cenjenih savremenika.

Rajks muzej je značajniji muzej Holandije u kome su dela Rembrandta. Projektovao ga je holandski arhitekta Jozef Hubertus Cajpers 1885. godine.

Pijaca Albert Kajp već preko 100 godina privlači znatiželjne posetioce, pretežno zbog živopisnih tezgi. Tu se prodaje sve što je sveže: meso, povrće i voće, cveće, kao i odeća svih vera i nacija.

Uži centar grada Amsterdama predstavlja najinteresantnije stecište turista, prijatno šetalište. To je Stari grad, koji je do 17-og veka važio kao trgovačka prestonica Evrope. Nadaleko od centra je trg Dam, prijatno šetalište okruženo kraljevskim palatama. Tu su neke novije crkve i muzej Madam Tiso. Noćni život u Amsterdamu najživlji je na trgu Lajdseplin, gde ima mnogo restorana, kafea, pozorišta i bioskopa. Turisti tokom leta uživaju u šetnjama trgovima Amsterdama i u njihovom pivu. Na ulicama su prisutni ulični svirači, žongleri, gutači vatre i drugi zabavljači.

Kanali u Amsterdamu su zaštitni znak grada i Holandije, pa i Amsterdam mnogi nazivaju Severnom Venecijom. Uobičajeno je da se gotovo svi turisti provozaju brodićima duž tih kanala. U Amsterdamu postoji Crvena zona, sa bezbroj prodavnica raznorazne seksualne opreme, video kaseta, časopisa, igračaka, pa i samog seksa. U tim ulicama zabranjeno je fotografisanje. To je u neku ruku proslavilo Amsterdam, kao i Kopenhagen u Danskoj. U Amsterdamu postoji zoološki vrt, koji je gotovo u samom centru grada. Tu su još i planetarijum, botanička bašta i geološki muzej. Interesantan je most Mageve, koji se otvara svakih dvadesetak minuta radi propusta brodova. Izgrađen je davne 1670. godine. Priobalni tereni Holandije niži su od nivoa mora, pa su zaštićeni izgrađenim branama. Holandiju odlikuje atlantska klima, sa prilično ujednačenim temperaturama sa dosta padavina.

Autor je kratko boravio u Amsterdamu prilikom putovanja u Holandske Antile i prilikom povratka. Imao je vremena prošetati centralnim delom grada i osetiti njegov duh. Prikupio je neke od napred navedenih informacija, koje je pribeležio u svoje putopise.

KJURASAO – HOLANDSKI ANTILI

Holandski Antili su konstitutivni deo Holandskog Kraljevsta. Sastoje se od šest ostrva (Boner, St. Martin, Kjurasao, Soba,St. Eustatius i Aruba), od kojih je Kjurasao (Curacao) najveće. Od 1954. godine Holandskki Antili nisu više kolonija Holandije, a od 2010. imaju potpunu samostalnost, kao parlamentarna monarhija, mada su u sastavu kraljevstva, a jedino je Aruba potpuno nezavisna. Holandski Antili imaju ukupnu površinu 448 km² i broj stanovnika oko 150.000, petnaest nacionalnosti, a ostrvo Kjurasao ima površinu od 180.000 km² i 140.000 stanovnika. Zbog pripadnosti Holandskom Kraljevstvu Holandski Antili uživaju dosta priviegija od strane Evropske Unije. Holandski Antili su u Karibskom moru, a ostrvo Kjurasao udaljeno je južno-američkog kontinenta svega oko 50 km i Venecuela se vidi golim okom pri vedrom vremenu. Ostrvo ima idealnu klimu, prosečna temperatura je 27°S, sa 360 sunčanih dana u godini. Za ostrvo Kjurasao s pravom se otuda može reći da je to Raj na zemlji.

Glavni grad Holandskih Antila je Viljemsted (Willemstad), sa gotovo celokupnim stanovništvom ostrva. Stanovništvo je mešovito, Afro-evropsko i Afro-karibsko, sa malo Latino-amerikanaca, Danaca, Portugalaca, Engleza i Francuza. Pretežan broj su Afro-karibskog porekla. Verski su većina katolici (80%). Viljemsted je veoma očuvan grad, lepog izgleda, pod zaštitom UNESCO-a sa tvrđavom Amsterdam iz XVII veka, njegova dva dela grada Puna i Ostrabanda spojeni su međusobno pontonskim čeličnim mostom kraljice Eme, iz XVII veka, koji je najstariji u svetu. Dugačak je 495 m, a širok 14,5 m.

Ostrvo je otkrio poručnik Alonso de Odeja iz sastava Kolumbovih moreplovaca 1499. godine. Od tada je pripadalo Španiji, a 1634. godine ostrvo je osvoijo Holanđanin Peter Stajvesent. Jezik na ostrvu je Papiemento, a govori se takođe engleski, holandski, portugalski i španski.

Za poreklo imena ostrva Kjurasao (Curacao) nema pouzdanih podataka kako je nastalo, ali najbliže je poreklo od portugalske reči (coracao), koja ima značenje srca i što mu zaista potpuno odgovara. Na ostrvu Kjurosao-u je međunarodni aerodrom Dr Albert Plesman Lihthaven, velikog prometa, na koji dolaze mnogobrojni turisti iz celoga sveta. Ostrvo ima divne plaže i prekrasnu klimu, kao je napred rečeno to je raj na zemlji. Holandski Antili žive dobrim delom od turizma, a prizvodi južna voća mango i papaje, te kaktuse aloje. Imaju izgradnju i opravke brodova i dobrim delom se bave finansijskim uslugama. Novac im je Antilski Gulden, približne vrednosti 0.75 kanadskih dolara (ss 60 Dinara).

Autor je boravio u Viljemstedu 1976. godine na putu za Peru. Naučio je nekoliko izraza jezika Papiemento: Bon dia – Dobro jutro; Bon tardi – Dobar dan; Bon noći – Dobro veče; Kon ta bai – Kako ste? Bon danki – Hvala, dobro sam; Maša danki – Hvala vam mnogo; A ja – Doviđenja; Te avaro – Videćemo se kasnije.

Nastaviće se

PODELITE OVAJ TEKST NA: