detalj slike: KRK Art dizajn

SVETSKE KULTURE I NARODNI OBIČAJI

Dr SIMO JELAČA

PREDGOVOR

Ova knjiga sumira informacije o kulturi i običajima različitih naroda. Primetne su razlike u običajima među hrišćanskim, islamskim i budističkim narodima, iako u svemu preovladava namera za lepim i najvećim.

Bilo bi previše uključiti svaku državu, jer postoje sličnosti među mnogim narodima iste ili bliske nacionalnosti. Karakteristične su Rusija, Ukrajina, Srbija, Belorusija, Hrvatska, Crna Gora, Makedonija, kao i Nemačka i Austrija. Sličan zaključak vredi i za latinske narode, i među sobom.

Čitaoci će pronaći osnovne informacije o svakoj zemlji, kao što su njena lokacija i veličina, stanovništvo i etnički sastav, religija, klima, jezik, bonton i drugo.

Ova knjiga se podjednako može koristiti i za putnike, bilo kao turiste ili poslovne ljude, tako da će svi pronaći potrebne informacije o bontonu ljudi kod kuće i na poslu.

Namera mi je bila da pronađem što više dobrih informacija. Koliko sam uspeo, proceniće čitaoci.

Autor

SRBIJA

Činjenice i statistika

Lokacija: Balkansko poluostrvo.

Stanovništvo: 7,2 miliona.

Glavni grad: Beograd, 1,55 mil.

Veličina: 88.407 kvadratnih kilometara.

Vlada: republička

Srbija je država koja se nalazi delom na jugoistoku Evrope – na Balkanskom poluostrvu (75% teritorije), a delom u srednjoj Evropi – u Panonskom basenu, (25% njene teritorije), na ukupnoj površini od 88.407 km2. .

Na severu se Srbija graniči sa Mađarskom, na istoku sa Rumunijom i Bugarskom, na jugu sa Makedonijom i Albanijom, a na zapadu sa Crnom Gorom, Bosnom i Hercegovinom i Hrvatskom.

Republiku Srbiju čine dve autonomne pokrajine: Vojvodina i Kosovo i Metohija. Od NATO bombardovanja Savezne Republike Jugoslavije (1999. godine), pokrajina Kosovo i Metohija je pod zaštitom Ujedinjenih nacija. Albanci su etnička većina, jednoglasno su proglasili nezavisnost 17. februara 2008. godine, koju Srbija i Ujedinjene nacije zvanično ne priznaju.

Geografija

Ima preko 30 vrhova viših od 2.000 metara nadmorske visine, dok je najviši vrh Đeravica na Prokletijama sa visinom od 2.656 metara. Srpski planinski pejzaž objašnjava nastanak mnogih kanjona, klisura i pećina. Najniža tačka je na granici sa Rumunijom i Bugarskom, na mestu gde se Timok uliva u Dunav, na 28 metara nadmorske visine.

Najduža reka u Srbiji, Dunav, ima tok od 2.783 km, dok je njena dužina u Srbiji 588 km.

Srbija ima umereno kontinentalnu klimu. Zime su kratke, hladne i snežne, dok su leta topla. Najhladniji mesec je januar, a najtopliji jul.

Politički sistem

Ustavom Republike Srbije je propisano da je Srbija „država srpskog naroda i svih njenih građana, zasnovana na vladavini prava i socijalnoj pravdi, principima građanske demokratije, ljudskih i manjinskih prava i sloboda i opredeljenosti za evropske principi i vrednosti”.

Nosilac zakonodavne vlasti, Narodna skupština – predstavničko telo od 250 poslanika koji se biraju na neposrednim izborima po proporcionalnom izbornom sistemu, glasanjem za izbornu listu i raspodelom poslaničkih mandata srazmerno broju glasova biračkih lista. primljen.

Nosilac izvršne vlasti je Vlada Republike Srbije, koju čini 18 ministarstava, dva potpredsednika i premijer.

Srpski državni simboli

Državna himna je svečana pesma „Bože pravde” Jovana Đorđevića na muziku Davorina Jenka. To je stara himna Kraljevine Jugoslavije sa malo izmenjenim tekstom.

Državni grb je isti kao i grb Kraljevine Srbije, koji je bio u upotrebi od 1882. godine. Na njemu je prikazan dvoglavi beli orao, sa štitom na prsima sa krstom i četiri čelika (četiri simbolična slova). ), dok je iznad glave orla kruna dinastije Nemanjića.

Državna zastava Srbije je trobojnica sa horizontalno postavljenim bojama – crvenom na vrhu, plavom u sredini i belom na dnu.

Srpski narod

Ako biste izabrali dve reči koje najbolje opisuju srpski narod, on bi morao biti temperamentan i gostoljubiv. Zahvaljujući tim kvalitetima vaših domaćina, uvek ćete se lepo provesti u Srbiji i osećati se kao da nikada niste ni otišli od kuće.

Srbija je dom oko 40 različitih nacionalnosti, a svaka od njih je uticala na kolektivni duh stanovništva.

Bez Kosova i Metohije, ukupan broj stanovnika je oko 7,2 miliona.

Većinu stanovništva čine Srbi – 82,86 odsto, dok su brojne manjine: Mađari (3,91 odsto), Bošnjaci (1,82 odsto), Romi (1,44 odsto), Jugosloveni (1,08 odsto), Hrvati (0,94 odsto), Crnogorci (0,92 odsto). ), Albanci (0,82 odsto) i drugi. Najviše manjina je u Vojvodini.

Jezik, pismo i religija

Službeni jezik je srpski, dok je službeno pismo ćirilica. Pošto je Srbija zemlja koja ima mnogo etnički raznovrsnih regiona, u njenom multinacionalnom okruženju u upotrebi su i drugi jezici poput mađarskog, slovačkog, rumunskog i hrvatskog. U školama se uči i latinično pismo koje je veoma rasprostranjeno u Srbiji.

Srpski jezik pripada grupi južnoslovenskih jezika. Posle reforme koju je Vuk Karadžić uveo 1868. godine, srpska ćirilica se sastojala od 30 slova, a i danas se uči po principu – piši kako govoriš, čitaj kako se piše.

Dominantna religija među većinom stanovništva je pravoslavlje (84,98 odsto), zatim rimokatolici (5,48 odsto), islam (3,2 odsto), protestantizam (1,08 odsto), dok su prisutne i druge religije.

Gostoprimstvo, glavna osobina srpskog naroda

Čini se da je gostoprimstvo urođeno načelo srpskog naroda, dok su osmeh, srčanost i raspoloženje glavna karakteristika domaćina i garantuju vam dobar provod i uživanje. Gostoprimstvo je uobičajena stvar u Srbiji, toliko da se često dešava da mnogi gosti budu iznenađeni toplom i srdačnom dobrodošlicom, iznad svakog očekivanja. Zato ne treba da se čudite kada se poljubite čak tri puta, kao što je običaj u Srbiji, baš kao da vičete „Živeli!“ (Živeli!).

Ljudi koji uživaju u festivalima i proslavama

Temperamentni i veseli ljudi u Srbiji uvek pronađu način za sreću i šalu, čak i kada se čini da ga nema. Tradicionalne svečanosti koje donose zabavu, muziku i gurmane u izobilju su pravo mesto da se upoznate sa razigranim i veselim tempom građana Srbije

Poznati ljudi-istorijske ličnosti

Susret nemačkog cara Fridriha II Barbarose i srpskog velikog kneza Stefana Nemanje dogodio se u Nišu krajem 12. veka. Dogovor o vojnom savezu nije postignut. Na početku Trećeg krstaškog rata 1187. godine, nemački car Fridrih II Barbarosa se spremao za krstaški rat.

Srpski knez, Rastko Nemanjić se kao monah Sava izborio za i dobio autokefalnost Srpske crkve i postao njen prvi arhiepiskop i zakonodavac. Podigao je škole, bolnice i manastire među kojima je najznačajniji svetogorski manastir Hilandar. Godinama kasnije proglašen je za sveca i danas ga ljudi poštuju...

Ako niste znali

• U Srbiji je rođeno čak 16 rimskih careva!

• Hram Svetog Save u Beogradu jedan je od najvećih pravoslavnih hramova na svetu! Puna visina Hrama je 82 metra, zajedno sa kupolom od 70 metara i pozlaćenim krstom od 12 metara, uz još 18 pozlaćenih krstova i 49 zvona različitih dimenzija;

• Ono što je danas poznato kao Sremska Mitrovica, a nekada Sirmijum, dostiglo je svoj vrhunac u trećem veku kada je uživalo status jedne od četiri prestonice kasnog rimskog carstva.

• Sjenica je često najhladnije naseljeno mesto u Evropi sa zabeleženom rekordnom minimalnom temperaturom od -39 stepeni Celzijusa.

• Freska „Beli anđeo” iz srpskog manastira Mileševa bila je na prvim kadrovima koji su Evropu predstavili Severnoj Americi u prvom satelitskom prenosu video signala između dva kontinenta 1963. godine.

• Manastir Sopoćani je poznat po svojim freskama.

• Deliblatska peščara je najveća kontinentalna peščana površina u Evropi;

• Srbija je, pored Rusije, najveći proizvođač maline u svetu. Na oko 15.000 hektara Srbija proizvodi oko trećine svih malina koje se proizvode u svetu;

Srpski izumi

Pored alternativne moći Nikole Tesle, najpreciznijeg kalendara Milutina Milankovića, Pupinovih kalemova, hidroplana, jedinstvenog Zakona o sili i mnogih drugih izuma, postoji pet neobičnih, zanimljivih i kontroverznih pronalazaka. I zaista, Srbija je poznata po proizvodnji ukusne rakije šljivovice...

Gde je čovek otkrio metal?

Prvi put u istoriji, rani čovek vinčanske kulture topio je metal pre više od 5.000 godina na teritoriji današnje Srbije. Ovu tezu koja je potresla ceo arheološki svet postavila je srpski arheolog Miljana Radivojević.

Planina u Kanadi posvećena vojvodi Putniku

Po završetku Prvog svetskog rata, planina u Kanadi dobila je ime Putnik, po srpskom vojvodi Radomiru Putniku. Kanađani su želeli da odaju počast savezničkim srpskim borcima koji su pretrpeli velike gubitke u Prvom svetskom ratu i pod Putnikovom komandom naneli prvi poraz Centralnim silama.

Napoleonova cena za Karađorđa

Karađorđe Petrović je bio i ostao simbol srpske borbe za slobodu protiv okupacije od turske vladavine i zuluma. Veštinu i tehniku ratovanja srpskog vođe prepoznao je i divio im se francuski car Napoleon Bonaparta. Između 1804. i 1813. godine.

Tradicionalna kuhinja

Srpska tradicionalna kuhinja sadrži bezbroj ukusa i mirisa, zahvaljujući mešavini uticaja raznih naroda koji su tek prolazili ili živeli na ovim prostorima. Kao što je to slučaj sa kulturom uopšte, ovaj spoj različitih uticaja rezultirao je originalnošću, tako da danas bogata srpska trpeza nudi nezaboravne ukuse u kojima se može uživati samo u Srbiji.

Srpsku kuhinju karakteriše veoma raznovrsna, čvrsta i začinjena hrana, koja se grubo može opisati kao mešavina grčke, bugarske, turske i mađarske kuhinje. U njemu preovlađuje upotreba mesa, testa, povrća i mlečnih proizvoda.

Priprema hrane je poseban deo srpske tradicije i kulture. U srpskim selima kuhinja se zvala kuća, dok je njen središnji deo bilo ognjište, koje je predstavljalo važno, kultno mesto, pored kojeg se odvijala svakodnevica i gde se okupljala cela porodica.

Srpski specijaliteti koje morate da probate su: burek, gibanica, roštilj, pečenje, karađorđeva šnicla, sarmice, gulaš, đuveč (vrsta čorbe), musaka, mućkalica (mešavina različitih vrsta mesa i povrća u obliku čorbe), čvarci (slično svinjskoj kori), kajmak (mlečni kajmak), pršuta (slična pršuti) i kiselo mleko.

Ispijanje kafe je vekovna tradicija u Srbiji, tako da ne smete da propustite domaću kafu uz baklavu, vanilicu ili ratluk, dok će vas ljubazni domaćini najpre ponuditi slatkim i vodom u svojim domovima.

Šljiva, koja se u Srbiji smatra nacionalnim voćem, od koje se pravi poznata rakija – šljivovica, na neki način je postala jedan od simbola Srbije. Ne smete da napustite Srbiju bez bar jedne čaše.

Za mnoge specijalitete srpske nacionalne kuhinje u rečnicima stranih jezika nema prave reči, niti ukusa sa kojim se mogu porediti. Zato je najbolje da dođete i sami ih probate.

Šljivovica – kraljica srpskih rakija, dok se ispijaju ljudi se smeju, plaču, raduju, tuguju, jedu, a ponekad i započinju dan. Ima ga na svakoj srpskoj gozbi. U srpskom se slivovic koristi za zdravice. Reč je o jakom alkoholnom piću, jedinstvenog mirisa i ukusa, služi se u posebnom šotu…

NARODNI OBIČAJI

Krsna Slava

Krsna slava je drevna srpska pravoslavna tradicija u kojoj se, pored posebnih obreda i praznika, odaje počast hrišćanskom svetitelju, zaštitniku porodice, čiji se dan praznuje po crkvenom kalendaru. Slava je praznik „crkve“ – osnovne hrišćanske ćelije, porodice – kada se ukućani molitvom sećaju svojih predaka koji su slavili istog svetitelja. Srbi slave Krsnu slavu u krugu porodice, prijatelja i veselja – priprema se raznovrsna jela i praznična atmosfera ispunjava dom.

Najčešća srpska slava, odnosno najslavniji svetitelji su Sveti Nikola, Sveti Jovan, Sveti Dimitrije (Mitrovdan), Sveti Đorđe (Đurđevdan) i Sveti Arhangel Mihailo (Aranđelovdan).

Božićne tradicije

Krsni post počinje 40 dana pre Božića i ima dva aspekta: duhovni i fizički. Duhovni aspekt posta je uzdržavanje od zlih misli i dela. Fizički aspekt podrazumeva potpuno izbegavanje masne hrane, što uključuje sve prehrambene proizvode životinjskog porekla (meso, mleko, mlečni proizvodi i jaja). Riba se može jesti određenim danima.

Na Badnje veče, vlasnik kuće izlazi rano ujutru da sakupi hrastovu granu (badnjak) koja se te večeri pri zalasku sunca unosi u kuću. Večera za Badnje veče je strogo po crkvenim pravilima o postu i hleb se ne seče nožem, već se lomi rukom. Osim okruglog hleba bez kvasca, konzumira se riba, med, vino i pasulj, orasi, jabuke, kruške, suve šljive, urme, drugo suvo voće, bademi i lešnici.

Krsni post se završava na Badnji dan koji Srbi slave po starom julijanskom kalendaru, što znači da se po savremenom kalendaru pada 7. januara. Položajnik je prva osoba koja ulazi u kuću na Božićno jutro i veruje se da u dom donosi blagostanje. Pozdravlja ukućane govoreći: „Hristos se rodi!“ na šta ukućani odgovaraju: „Zaista je rođen!“ (Vaistinu se rodi!)

Božićna večera je svečana i sastoji se od određenih obrednih jela koja se spremaju samo na današnji dan: božićna pečenica (celo pečeno prase) i česnica – kolač od pšeničnog brašna u koji se krije novčić i koji se samo ručno lomi. Ko nađe novčić u svojoj porciji hleba, imaće sreće za sledeću godinu!

Novi Sad Reka Drina

Srpski srednjovekovni manastiri

STUDENICA Podigao Stefan Nemanja 1196. godine. Crkva Presvete Bogorodice skladno pomiruje dva arhitektonska stila, romanički i vizantijski.

ŽIČA Podigao ga je srpski kralj Stefan Nemanjić (Prvovenčani) 1208. godine. Bilo je prvo sedište Srpske arhiepiskopije.

Pećku patrijaršiju i crkvu Svetih apostola podigao je arhiepiskop Arsenije 1250. godine. Crkvu Svetog Dimitrija podigao je arhiepiskop Nikodim 1320. godine.

MILEŠEVA Osnovao ga je kralj Vladislav 1234. Jedno od najznačajnijih srpskih svetilišta i duhovnih centara u trinaestom veku.

SOPOČANI Podigao kralj Uroš I. U manastiru je sahranjeno nekoliko članova porodice Nemanjića, među kojima su i kraljeva majka Ana Dandolo, Stefan Prvovenčani, veliki knez Đorđe i sam Uroš I.

GRAČANICA Spomenička zadužbina kralja Milutina Nemanjića. U njegovoj povelji stoji: „Vidio sam ruševine i propadanje Bogorodičinog hrama Gračanice, Episkopije lipljanske, pa sam ga sazidao od zemlje i oslikao i ukrasio kako iznutra tako i spolja“

DEČANI Dragulj srpske srednjovekovne civilizacije. Osnovao ga je kralj Stefan Uroš III 1327. godine. Gradnju crkve je nadgledao arhiepiskop Danilo.

RAVANICA Podigao knez Lazar 1370. Ubrzo posle Lazareve pogibije u Kosovskom boju sahranjen je u manastiru. Prvi spomenik Moravske škole srpske srednjovekovne umetnosti.

LjUBOSTINjA Osnovali su ga kneginja Milica i knez Lazar 1388. Posle Kosovske bitke, kneginja Milica se zamonašila i ostatak života provela u manastiru.

KALENIĆ Zadužbina protovestijara (visoka vizantijska titula) Bogdana, njegove žene Milice i brata Petra. Crkva je građena i živopisana od 1407. do 1413. godine.

MANASIJA Osnovao despot Stefan Lazarević. Građena i živopisana od 1407. do 1418. godine, okružena masivnim zidovima i kulama.

Srpske banje

U Srbiji postoji preko hiljadu izvora toplih i hladnih mineralnih voda, kao i veliki broj prirodnih mineralnih gasova i lekovitog blata. Blagodeti ovih termalnih izvora uživaju se još od antičkih rimskih vremena. Danas u Srbiji postoji preko pedeset termalnih odmarališta, banjske terapije su u potpunosti modifikovane tako da se zbrinjavaju različita zdravstvena stanja i bolesti i podrazumevaju konzumaciju medicinske vode ili uzimanje medicinskih, terapijskih kupki.

Banje Srbije su prerasle u oaze zelenila, mira i spokoja. Prirodni pejzaž u banjama prati uređeno okruženje, parkovi i staze za šetnju. Savremeni smeštaj, tereni za sportske aktivnosti i bazeni prate osnovne zdravstvene objekte u banjama Srbije.

Danas se banje sve više vraćaju na ono što su bile u prošlosti - mesta za opuštanje, uživanje i rekreaciju, koja sadrže salone terapeutske masaže i centre zdravlja i fitnesa. Programi obuhvataju spa tretmane koji su savršeni za prevenciju stanja, podmlađivanje telesne i duhovne vitalnosti, oživljavanje elastičnosti kože kao i zatezanje ignorisanog mišićnog tkiva.

Srpske banje su generalno dobro opremljene za organizovanje kongresa, radionica i seminara, pored fizičkih vežbi za različite sportske timove. Obuhvatni regioni banja obuhvataju dosta kulturnih, istorijskih i prirodnih znamenitosti, kao i širok izbor tradicionalnih i savremenih umetničkih događaja koji se često organizuju tokom cele godine.

Poslovanje u Srbiji

Tokom proteklih deset godina opsežnih političkih i ekonomskih reformi, Srbija se razvila u stabilnu demokratsku zemlju sa brzo rastućom tržišnom ekonomijom. Kao članica Međunarodnog monetarnog fonda, Srbija vodi zdravu i doslednu ekonomsku politiku koja rezultira snažnim ekonomskim rastom i brzom ekspanzijom izvoza. Napredak zemlje u potpunosti podržavaju vodeće međunarodne razvojne institucije, poput Svetske banke i Evropske banke za obnovu i razvoj, dok su u toku procesi pristupanja Evropskoj uniji i Svetskoj trgovinskoj organizaciji.

Prihvaćena aplikacija Srbije za pristupanje STO; pristupanje se očekuje 2013.

Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju i Privremeni trgovinski sporazum sa EU potpisani su u aprilu 2008. godine; status kandidata je dodeljen u martu 2012.

Regionalni sporazum o slobodnoj trgovini (CEFTA), koji je Srbija ratifikovala 2007. godine, integriše

Srbija je jedina evropska država sa sporazumima o slobodnoj trgovini sa EU, Rusijom, Belorusijom i Turskom.

GSP program omogućava povlašćeni bescarinski ulazak za više od 4.650 proizvoda,

Srbija je članica Crnomorske ekonomske saradnje (BSEC).

Propisi o pravu konkurencije privrednih subjekata

Novi Zakon o konkurenciji usvojen je u septembru 2009. godine.

Zakon se odnosi na sve učesnike na tržištu.

Zaštita prava intelektualne svojine

Zakon o autorskom i srodnim pravima donet 2009. godine, a izmenjen 2011. i 2012. godine

Zakon o zaštiti topografija integrisanih kola donet 2009.

Zakon o patentima, donet 2011. godine

Zakon o žigovima, donet 2009. godine

Zakon o pravnoj zaštiti industrijskog dizajna donet 2009. godine

Zakon o geografskim oznakama donet 2010. godine

Zakon o posebnim ovlašćenjima za efikasnu zaštitu prava intelektualne svojine donet 2006. godine i izmenjen 2009. godine.

Nastaviće se

PODELITE OVAJ TEKST NA: