detalj slike: KRK Art dizajn

SVETSKE KULTURE I NARODNI OBIČAJI - BELORUSIJA

Dr SIMO JELAČA

Predgovor

Ova knjiga sumira informacije o kulturi i običajima različitih naroda. Primetne su razlike u običajima među hrišćanskim, islamskim i budističkim narodima, iako u svemu preovladava namera za lepim i najvećim.

Bilo bi previše uključiti svaku zemlju, jer postoje sličnosti među mnogim narodima iste ili bliske nacionalnosti. Karakteristične su Rusija, Ukrajina, Srbija, Belorusija, Hrvatska, Crna Gora, Makedonija, kao i Nemačka i Austrija. Sličan zaključak vredi i za latinske narode, i među sobom.

Čitaoci će pronaći osnovne informacije o svakoj zemlji, kao što su njena lokacija i veličina, stanovništvo i etnički sastav, religija, klima, jezik, bonton i drugo.

Ova knjiga se podjednako može koristiti i za putnike, bilo kao turiste ili poslovne ljude, tako da će svi pronaći potrebne informacije o bontonu ljudi kod kuće i na poslu.

Namera mi je bila da pronađem što više dobrih informacija. Koliko sam uspeo, proceniće čitaoci.

Autor

BELORUSIJA,

KULTURA I NARODNI OBIČAJI

Činjenice i statistika

Stanovništvo: 10 miliona

Glavni grad: Minsk 1,7 miliona

Lokacija i veličina: 208.000 mk.km.

Belorusija je zemlja za zaštite na istočnoj Evropi koja graniči: sa Poljskom, Litvanijom i Letonijom na Zapadu; Ukrajina na jugu; i Rusija do istoka i severa. Ima ukupnu granicu od 3.100 kilometara, sa skoro trećinom njene granice 960 kilometara koji dodiruje Rusiju. Belorusija pokriva površinu od 208.000 kvadratnih kilometara. Belorusija je podeljena na 6 oblasti (pokrajine). Grad Minsk je glavni grad.

Populacija:

Populacija Belorusije se procenjuje na oko 10 miliona, a skoro 75 posto što živi u urbanim sredinama. Samo stanovništvo grada Minska procenjuje se na oko 1,67 miliona. Broj ljudi koji žive u Belorusiji vrhunski je 1993. godine i opada u prosečnoj godišnjoj stopi od 0,5 procenata. Procenjuje se da je od 2015. godine stanovništvo paslo na 9,8 miliona. Negativna stopa rasta stanovništva delimično je zbog očekivanog trajanja života, nisku stopu plodnosti i emigracije.

Etnički Belorusi čine više od 77 procenata stanovništva zemlje. Rusi formiraju drugu najveću etničku grupu (13 procenata). Ostatak populacije su stubovi (4 procenta), Ukrajinci (3 odsto) i Jevreji (1 procenat), sa malim brojem Letonaca, Litvanca i Tartara (0,1 procenata).

Alternativna imena:

Republika Belorusija, Respublika Belorusija; Pre 1991. godine, zemlja je bila poznata kao beloruski (takođe je napisala Bielorussian). Ime Belorusija verovatno proizilazi iz srednjeg uzrasta geografske oznake područja kao "belih Rusa".

Jezici:

Zvanični jezik je Beloruski, ali ruski je takođe u upotrebi. Pored toga, svaki etnički manjinski narodi govore poljski, ukrajinski i litvanski takođe govore svoj jezik. Većina Belorusa govori dva ili tri jezika, obično uključujući beloruski i ruski. Oko 98 odsto odraslih u Belorusiji je pismen. Beloruski jezik pripada porodici slavenskog jezika i vrlo je blizu ruskog i ukrajinskog. Sva tri jezika koriste ćirilski abecedu, sa manjim modifikacijama u ukrajinskom i u Belorusiji.

Nacionalni identitet:

Nacionalni identitet je simbolično povezan sa dva značajna trenutka u belorusijskoj istoriji. Nacionalni praznik zvanično je proslavljen 3. jula, obeležavajući dan kada su sovjetske trupe ušl u Minsk 1944. godine, oslobađajući grad od nacističkih snaga. Za neke Beloruse 25. marta se slavi kao nezvanični dan nezavisnosti. Datum se obeležava kratko vreme kada se Belorusija oslobodila boljševika. Rusija u martu 1918. godine, samo da bi se mogla ponoviti u decembru 1918. godine.

Etnički odnosi:

Tokom vekova, beloruskim zemljama su bili dom etnički i religiozno raznolikim društvom. Muslimani, Jevreji, pravoslavni hrišćani, rimski i grčki katolički hrišćani i protestanti živeli su zajedno bez ikakvih glavnih konfrontacija; Belorusiji, stubovi, Rusi, Jevreji, Litvanci, Ukrajinci i Romi su takođe živeli u miru u Belorusiji. Iako je dvadesetog veka doneo mnogo izazova ovom mirnom suživotu, Belorusija je u mnogim čuvala kulturu tolerancije. Trenutno stanovništvo je pre svega beloruski, ali takođe uključuje Ruse, stubove, Ukrajince i Jevreje. Sve etničke grupe uživaju jednakog statusa i nema dokaza o mržnji ili etnički pristrasnim zločinima.

Urbanizam i arhitektura:

Belorusija je pretežno ruralna sa nekoliko velikih gradova. Urbani centri poput Minska bili su važni u razvoju istočnoevropske arhitekture od jedanaestog veka. Arhitekturu dvadesetog veka karakterisala je i modernizam i konstruktivizam (kao što je Nacionalna biblioteka Belorusije, sagrađena 1930-32. Belorusija je zemlja poljoprivrede. Dvadeset devet procenata poljoprivrednog zemljišta posvećeno je obradivom zemljištu; 15 posto za stalne pašnjake; 1 odsto za stalne useve; 34 odsto za šume i šumu; i 21 odsto za druge upotrebe.

Hrana u svakodnevnom životu:

Beloruske prehrambene navike nisu veoma različite od osoba ljudi u drugim evropskim kulturama. Obično imaju tri glavna dnevna obroka, a spajalice uključuju crveno meso i krompir. Bjelorusi takođe veoma vole da provode slobodno vreme u šumi traže mnoge vrste gljiva koja se koriste u supama i drugim jelima. Omiljena belaruskačka jela uključuju BORSČHT, supu napravljenu sa repe koja se servira vruća sa pavlakom; filet ala Minsk i Minsk Kotlet; jela od krompira sa gljivama; i kisele bobice. Mokhanka je gusta supa pomešana sa glavom praćenom vrućim palačinkama. Takođe postoji veliki izbor dostupnih međunarodnih i ruskih specijaliteta. Omiljeno piće je crni čaj, a kafa je uglavnom dostupna uz obroke i u kafićima, iako se standardno razlikuju. Bezalkoholna pića, voćni sokovi i mineralne vode su široko dostupne.

Sarma za hranu često uključuju žene. Na primer, postavljanje stola za hranu bila je ekonomično poslovanje žene. Zanimljiv običaj hrane povezan je sa pitkom votkom i ima hranu. Nakon sahrane, ožalošćeni se okupljaju za obrok.

Osnovna ekonomija:

Zvanična valuta je rublje (R) (takođe poznata kao Zaikhik) podeljena na 100 kopera. Belorusija je industrijska država sa razvijenim i diverzijskom poljoprivredom. Glavne industrije uključuju električnu energiju, drvo, metalurgiju, hemikalije i petrohemijske razne, pulpu i papir, građevinski materijal, medicinsku, štampariju, mašinsko zgrada, mikrobiologiju, tekstil i prehrambenu industriju.

Poljoprivredni proizvodi su mlečni i goveđi proizvodi, svinjetina, živina, krompir i lane. Poljoprivredna proizvodnja je visoko industrijalizovana i zasniva se na korišćenju savremene tehnologije kao što su traktori, mašinski alati, kamioni, oprema za stočarstvo i stočarstvo i hemijska đubriva. Poljoprivredno zemljište čine više od 46 procenata Beloruske teritorije, poljoprivreda predstavlja oko 20 procenata nacionalnog dohotka. Državne farme su glavni proizvođači agrarne robe. Farme u privatnom vlasništvu su u stanju razvoja.

Pošto je 1991. godine stekla svoju nezavisnost od Sovjetskog Saveza, Belorusija se preselila relativno polako o privatizaciji i drugim tržišnim reformama, naglašavajući umesto bliskih ekonomskih odnosa sa Rusijom. Oko 80 odsto svih industrija ostaje u državnim rukama. Belorusija je gotovo u potpunosti zavisna od Rusije, koja kupuje 70 odsto svog izvoza.

Trgovina:

Glavni trgovinski partneri u zemlji su ostale države CIS-a. Među primarnim proizvodima kojima se trguje heljda, kreda, hlorid, glina, krečnjak, treset, kalijum, kuart pesak, raž, natrijum-hlorid, šećerna repa, drvo, duvan, pšenica, poljoprivredne mašine, farmi, staklo, mašine, sintetička vlakna, i tekstil. 1999. Belorusija je izvela robu u vrednosti od 6 milijardi dolara (US.). Među najznačajnijim izvoznim partnerima su Rusija (66 odsto izvoza), Ukrajina, Poljska, Nemačka i Litvanija.

Belorusija uvozi takve robe kao ulje, prirodni gas, ugljen, obojeni metal, drva, hemikalije, hemijski poluprodekti, cement, pamuk, svila, automobile, autobuse, kućanske aparate, papir, zrno, šećer, riba.

Proizvodnja:

Glavni industrijski proizvodi uključuju alate za sečenje metala, kamione, motorne mašine, bicikle, televizijske setove, radio, frižidere i hemijska vlakna. Pored toga, proizvode se gume, drvo, papir, drvene ploče, tekstil i odeća. Poljoprivredne mašine su jedna od specijaliteta u Belorusijskoj industriji. Osnovne poljoprivredne mašine proizvedene u Belorusiji uključuju traktore, kombajne, đubrivo i opremu za farme za prikupljanje stoke. Inženjering i obrada metala Računi za čak 25 odsto industrijske proizvodnje. Automobilska industrija se specijalizovala za proizvodnju teških teretnih vozila.

Hemijske i petrohemijske industrije su dobro razvijene. Postoje veliki kompleksi za proizvodnju mineralnih đubriva, guma, veštačkih vlakana i filamenta.

Turizam:

Belorusija ima manje poseta turista nego svojim susedima, ali brojevi se povećavaju. Belorusija zahteva vize za većinu turista. Ministarstvo sporta i turizma i Ministarstva prirodnih resursa i zaštite životne sredine pogledalo je uspostavljanje nacionalnih parkova i zaštićenih teritorija i spomenika za podsticanje povećanja turizma.

Radne uloge:

Danas muškarci i žene rade iste poslove i mogu čak i nadoknaditi jednake plate. Ali etnografski izvori potvrđuju snažnu podelu rada po rodu koji postoje početkom dvadesetog veka i nekih tih obrazaca i danas se mogu prepoznati. Oni se odnose na uzorke jedenja i uzgajanja dece. Muškarci se smatraju snažnijim rodom i kao hrabrenicima, dok su žene potrebne da se brinu o deci i domaćinstvu. Muškarci zauzimaju sve top položaje u raznim sferama ekonomije i politike.

Brak:

Tradicionalno je brak bio stvar obostrane saglasnosti između mladih, ali običaj je takođe zahtevao saglasnost porodica koje su uključene. Kćeri su uživali u znatnoj slobodi i imali mnogo mogućnosti da upoznaju mladića. Mladi par je morao da živi sa suprugovom porodicom i često je brak bio kompromis. Očekivalo se da će mlada i mladoženja doprinijeti nečijem braku i farmi, a najčešće je to bila samo radna snaga.

Svaki bračni sin imao bi svoju kolibu, ali zemlja, životinje i opremu bila je u vlasništvu cele porodice. Porodica je takođe radila i jela zajedno. Otac bi preuzeo stav porodičnog glave i nakon smrti bilo koji od njegovih sinova (obično najstarije) ili njegovog brata, ili čak stranac, mogao da zauzme svoj položaj u porodici.

Nasleđivanje:

Sa određenim izuzecima za nevenčane ćerke, muškarci i žene bili su jednaki porodičnoj imovini. Šta god da su doveli u brak, zauvek su ostali svoje. Samo zajedničke investicije smatrane su porodičnim kućama.

Uzgoj i obrazovanje deteta:

Uzgoj i obrazovanje dece kontroliše država. Majke mogu da preuzmu plaćene listove porodilje i isplate bolesnih dana kada su njihova deca bolesna. Školovanje je slobodno i osnovno i srednje školovanje je obavezno. Država vodi pristupačne vrtiće.

Više obrazovanje:

Bilo je pedeset pet visokoškolskih ustanova u Belorusiji na kraju dvadesetog veka, uključujući trinaest privatnih škola. Najveće državne institucije su Beloruski univerzitet; Univerzitet za informatiku i radio-elektroniku; ekonomski, tehnološki, poljoprivredni tehnološki i pedagoški univerziteti; Politehnička akademija; Akademija umetnosti; Akademija muzike; Akademija fizičkog treninga i sporta; Akademija poljoprivrede; Brest, Gomel, Grodno, Vitebsk, Mogilev i Minsk jezičke univerzitete; Tehnološki univerzitet Vitebsk; i medicinski instituti u Gomelu, Grodno, Vitebsku i Minsk. Bilo je 292 naučnih ustanova u Belorusiji, zapošljavanje 26.000 naučnika. Glavni naučni centar je nacionalna akademija nauka.

Etiketa:

"Sardechna zaprashaiem!" Da li je tradicionalni ekspresion koji se koristi prilikom dobrodošlice gostiju koji su obično predstavljeni hlebom i solom. Rukovanje je zajednički oblik pozdrava. Gostoljubivost je deo beloruske tradicije; Ljudi su dobrodošli i ljubazni; i pokloni se daju prijateljima i poslovnim saradnicima.

Verska uverenja:

Hrišćanstvo je dominantna vera. Vizantijsko hrišćanstvo je u Belorusiju uvedeno u porastu kraljevstva u desetom veku. Uključivanjem beloruskih teritorija u Veliki litvanski vojvodstvo, a kasnije u Kommonvealth Kommonvealth, rimokatoličanstvo i protestantizam provalili su u Belorusiji. Na kraju šesnaestog veka, borba između ruske pravoslavne i rimokatoličke crkve proizvela je pravoslavnu udruženu crkvu, kojom je upravljao Vatikan. Pravoslavna crkva je dominirala nakon ruskog poraza ustanka 1863. i 1864. godine.

Sada ima oko 44.000 muslimana, uključujući ljude iz bivših sovjetskih republika i oko 1.500 arapskih studenata, u Belorusiji. Većina Jevreja je pobegla u regionu pre Drugog svetskog rata, istrebljena je tokom tog rata ili emigrirala nakon završetka.

Medicina i zdravstvena zaštita:

Bolničko lečenje i neki drugi medicinski i stomatološki tretman se obično pruža bez naknade. Belorusija ima nekoliko velikih, raznolikih zdravstvenih ustanova, i bolnica i ambulanti. Specijalizovana medicina se širi i poboljšava u zemlji.

Umetnost:

Moderna beloruska literatura porekla je u devetnaestom veku, sa osećajem nacionalnog identiteta. Beloruska književnost cvjetala je dvadesetog veka; Ključne figure bile su Iakub Kolas i Ianka Kupala, i pesnici, romanopisaci, dramatičari, kritičari, publicisti, javne ličnosti i osnivači moderne beloruske književnosti i jezika.

Slikanje je prvo razvijeno u Belorusiji u jedanaestoj i dvanaestoj veku, pod uticajem vizantijske umetnosti.

Belorusija ima nacionalnu akademsku operu i baletsku pozorišnu, kao i državni muzički kumički pozorišni orkestr. Beloruska opera i balet su dobro poznati. Danas je najpoznatije državno pozorište muzičke komedije, Gorkii State Pozorište.

Fizičke i društvene nauke:

Univerziteti ili instituti Nacionalne akademije nauka u Belorusiji imaju dobro razvijenu naučnu zajednicu: Nacionalna akademija nauka, Beloruski državni univerzitet i naučno-istraživački instituti vrše ispitivanja u poljima kvantne elektronike, fizike na čvrstoj državi, Genetika, hemija, metalurgija praška i druga istraživačka polja.

                                                                                   Nastaviće se

PODELITE OVAJ TEKST NA: